LUDENDORF, Erich (1865-1937)
Alman asker ve devlet adamı. I. Dünya Savaşı’nda komutanlık yapmış, askerliğe ilişkin görüşleriyle tanınmıştır.
9 Nisan 1865’te Posen (bugün Polonya’da Poznan) yakınlarındaki Kruszewnia’da doğdu, 20 Aralık 1937’de Bavyera’da Tutzing’de öldü. Babası yoksul düşmüş bir askerdi. Askeri okullarda öğrenim gördükten sonra 1882’de orduya katıldı. Ordu içinde kısa zamanda yükselerek 1894’te genelkurmaya atandı. 1908-1912 arasında general Helmuth von Moltke’nin yönetimindeki genelkurmayda harekât dairesini yönetti, Schlieffen Planı olarak adlandırılan Fransa’ya saldırı planını yeniden düzenledi.
1914’te I.Dünya Savaşı’nın başlaması üzerine Batı’daki II. Ordu’nun kurmay başkanlığına getirilen Ludendorf Belçika’da Liege saldırısının başarıyla sonuçlanmasında etkili oldu. Ardından Doğu Prusya’ daki Hindenburg yönetimindeki VIII. Ordu’da komutan oldu. Hindenburg’la birlikte Tannenberg’de Ruslar’ı büyük yenilgiye uğratan Alman ordusuna komutanlık etti.
Ağustos 1916’da Almanlar’m Verdun’de büyük bir yenilgiye uğramaları üzerine görevinden alman genelkurmay başkanı Falkenhayn’ın yerine Hindenburg, yardımcılığına ise Ludendorf getirildi. 1917’de İtilaf Devletleri’ni yenilgiye uğratmak için İngiltere’ye karşı denizaltı savaşının başlatılması kararlaştırıldı. Ludendorf’la Hindenburg’un bu kararına başbakan Bethmann Holhveg, ABD’nin tarafsızlığını bozacağı gerekçesiyle karşı çıktı. Denizaltı savaşı, ABD’nin savaşa girmesine neden olarak Almanya’nın yenilgisini hızlandırdı.
Ludendorf, 1918 sonbaharında Almanya’nın yenilgisinin kesinleşmesi üzerine ateşkes görüşmelerine başlanmasını istedi. Ancak, antlaşmanın koşullarını uygun bulmayarak savaşın sürdürülmesinde direndi. Bu isteğinin kabul edilmemesi üzerine Ekim 1918’de Alman İmparatoru II. Wilhelm’e istifasını verdi. Kasım 1918’de imparator II. Wilhelm’in tahtını bırakıp Hollanda’ya kaçışı ve cumhuriyetin ilanı üzerine İsveç’e giderek birkaç ay orada yaşadı.
1919’da ülkesine döndükten sonra siyasetle ilgilenmeye ve askerlik üzerine kitaplar yazmaya başladı. 1920’de W.Kapp’ın Weimar Cumhuriyeti’ne karşı düzenlediği başarısız darbe girişimine, 1923’te Hitler’ in Münih birahane baskınına katıldı. 1925’te Nasyonal Sosyalist Alman İşçi Partisi (NSAİP) tarafından Hindenburg’a karşı aday olarak gösterildiyse de seçimleri kazanamadı. 1924-1928 arasında mecliste (Reichstag) NSAİP milletvekili olarak görev yaptı.
Daha sonraki yıllarda karısı Mathilde von Kem-nitz ile birlikte Yahudiler’e, Cizvitler’e Masonlar’a ve Mandstler’e karşı mücadeleyi amaçlayan bir dernek kuran Ludendorf, Almanya’da kalkınmanın ancak Yahudiler’in ve Masonlar’ın yok edilmesi ve kiliselerin kaldırılmasıyla gerçekleşeceğini savundu. Savaşa ilişkin görüşlerini 1935’te yayımladığı Der Totale Krieg (“Topyekün Savaş”) adlı kitabında belirtti. Cari von Clausewitz’in siyaseti savaşa üstün tutan görüşlerine karşı çıkarak, savaşın siyasete yön verdiğini savundu.
• YAPITLAR (başlıca): Meine Kriegserinnerungen, 1919, (“Savaş Anılarım”); Kriegsfübrung und Politik, 1922, (“Savaş Yönetimi ve Siyaset”); Das Geheimnis der Jesui-tenmacht und ihr Ende (Mathilde Ludendorf ile), 1929, (“Cizvit Egemenliğinin Cizemi ve Sonu”); Mein milita-rischer Werdegang, 1933, (Askeri Geçmişim); Der Totale Krieg, 1935, (“Topyekun Savaş”).
• KAYNAKLAR: Margarethe Ludendorf, Als leh Ludendorf s Fra u W a r, 1929.
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi