MANSART, François (1598-1666)
Fransız, mimar. 17.yy Fransa’sında Klasik mimarlığa belirleyici özelliklerini kazandırmıştır.
23 Ocak 1598’de Paris’te doğdu, 23 Eylül 1666’da aynı kentte öldü. Mimar Jules Hardouin Mansart’m büyük amcasıdır. Coulommiers’de mimar Salomon de Brosse’un (1575-1626) yanında çalıştı. İlk olarak 1623’te Paris’te Feulliants Kilisesi’nin ön yüzünü düzenledi. Bir yıl sonra Bemy’de yaptığı bir şatoyla mimar olarak ilgi çekti. 1626’da ise, Balleroy Şatosu’nnn tasarımında, açık ve okunaklı bir plana basit mekân ve detay çözümlerine dayanan kendi özgün üslubunu ortaya koydu. Blois Sarayı’na ek olarak yaptığı Orleans kanadı onun hem ustalık döneminin ilk önemli çalışması, hem de üslubunun daha belirginleştiği bir yapıdır. Yalnızca orta bölümü ile kolonadı tamamlanan bu yapıda Mansart, kendi adıyla anılacak yeni bir çatı biçimi geliştirdi. Bu çatının yüzeyleri, önce, içine bir çatı katının sığabilmesi için oldukça dik bir eğimle yükseliyor, bir insan başı kurtaracak yükseklikten sonra ise, bir kırıklık yaparak daha az bir eğimle tepede birleşiyordu. Mansart çatı kısa zamanda başka mimarlarca da uygulanmaya başlandı.
Mansart 1645’ten sonra Paris’in önde gelen aileleri için konutlar yaptı. Bunlar çok beğenildi. Ancak çalışmalarını tasarım aşamasından ileri götürmeyerek, tüm ısrarlara karşın tam ve açıklayıcı bir plan çizmemesi, hatta zaman zaman yapılan bazı bölümleri yıktırıp yeniden yaptırması zamanla müşterilerini kaybetmesine yol açtı. 1643’te kardinal Mazarin tarafından kendisine verilen bir görev yine bu nedenle başka mimarlara devredildi. Yapımına 1645’te başladığı Val-de Grâce Kilisesi’ni de tamamlamadı. 1664’te de kendi isteklerinde diretmesi üzerine, Louvre Sarayı’nın doğu kanadı da başka bir mimara yaptırıldı.
Çalışmalarında büyük yapı bloklarını yan yana getirirken, planla perspektif arasında büyük bir denge oluşturmuş,yalın mekânlar ve dış yüzeyler elde etmiştir. Oval planlı yan kanatlarıyla ilgi çeken ve başyapıtı sayılan Maisons-Laffitte, onun yalınlık anlayışını göstermesi açısından özellikle önemlidir.
• YAPITLAR (başlıca): Feulliants Kilisesi ön yüzü 1623, Paris; Berny Şatosu, 1924, Berny, Fransa; Balleroy Şatosu, 1626, Calvados, Fransa; Ste-Marie-de-la-Visitatiorı Manastın ve Kilisesi, 1632-1634, Paris; Blois Şatosu’nun Orleans kanadı, 1635-1638, Blois, Fransa; Maisons Laffitte, 1642-1650, Paris; Hötel de la Vrilliere, 1635-1638, Paris, şimdi Banque de France; Val-de-Grace Kilisesi, 1645, Paris.
• KAYNAKLAR: A.Blunt, François Mansart and the Origins of French Classical Architecture, 1941.
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi