MARCHAIS, Georges (1920 – 16 Kasım 1997, Paris)
Fransız siyaset adamı. 1972 – 1994 döneminde Fransız Komünist Partisi’nin genel sekreterliğini yapmıştır.
Rene Louis Georges Marchais 7 Haziran 1920’de Calvados’ta La Hoguette’te doğdu. Bir maden işçisinin oğludur. 20 yaşındayken bir uçak fabrikasında tornacı-tesviyeci olarak çalışmaya başladı. 1942’de, II.Dünya Savaşı’nın başlangıcında Fransa’yı işgal etmiş olan Naziler tarafından işçi olarak Almanya’daki zorunlu çalışma kamplarından birine gönderildi. Bir yıl sonra kamptan kaçarak Fransa’ya döndü. 1946’da Issy-les-Moulineaux’daki Metal İşçileri Sendikası’nın genel sekreterliğine seçildi. Ertesi yıl FKP’ ye (Fransız Komünist Partisi) girdi.
1956’da Metal İşçileri Birliği Paris Bölgesi sekreteri ve FKP Merkez Komitesi aday üyesi olan Marchais, 1959’da Merkez Komite üyeliğine, 1961’de ise Politbüro üyeliğine ve Merkez Komite sekreterliğine yükseldi. 1973 genel seçimleri öncesinde FKP ile FSP (Fransız Sosyalist Partisi) arasında ortak bir hükümet programının hazırlanması için yürütülen görüşmelerde FKP kuruluna başkanlık etti. Görüşmelerin sonucunda, Haziran 1972’de FKP adına Ortak Hükümet Programı’nı imzaladı. Marchais, Aralık 1972’de toplanan XX.Kongre’de, FKP genel sekreterliğinden ayrılan Waldeck-Rochet’nin yerine bu göreve seçildi. 1973’te FKP’nin Val-de-Marne milletvekili adayı olarak katıldığı genel seçimleri kazanarak Ulusal Meclis’e girdi.
FKP’nin 1976’da toplanan XXII.Kongre’sinde proletarya diktatörlüğü kavramının Fransa koşullarına uygun bir sosyalist iktidar biçimini tam olarak ifade etmediği, Fransa koşullarında demokratik bir biçimde sosyalizme ulaşmanın, merkezinde solun ortak programının yer aldığı bir ittifak politikasının izlenmesinden geçtiğini savundu.
Mayıs 1981’de yapılan cumhurbaşkanlığı seçimlerinde FKP’nin cumhurbaşkanı adayı olan Marchais, ilk turda 4.5 milyona yakın oy aldı. İkinci turda ise FKP’nin ve Sol Radikaller Hareketi’nin desteklediği FSP adayı François Mitterand en çok oyu alarak cumhurbaşkanı seçildi. Haziran 1981’de yapılan Ulusal Meclis seçimlerinde FKP önemli ölçüde oy yitirerek, Ulusa! Meclis’teki sandalyelerinin yarıya yakın bir bölümünü yitirdi. Seçimlerden sonra FSP’li Pierre Maurroy başkanlığında kurulan hükümete, 45 yıllık bir aradan sonra, dört FKP’li bakan girdi.
• YAPITLAR (başlıca): Qu-est-ce que le parti communiste français?, 1970, (“Fransız Komünist Partisi Nedir?); Les communistes et les paysans, 1972, (“Komünistler ve Köylüler”); Le defi democratique, 1973, (“Demokratik Meydan Okuma”); La politique du parti communiste français, 1974, (“Fransız Komünist Partisi’nin Politikası”); Parlons franchement, 1977, (“Açık Konuşalım”).
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi