MEİR, Golda (1898-1978)
İsrailli kadın siyasetçi. İsrail Devleti’ nin kurucularından ve başbakanlarındandır.
3 Mayıs 1898’de Rusya’da Kiev kentinde doğdu, 8 Ocak 1978’de Kudüs’te öldü. 1906’da ailesiyle birlikte ABD’nin Wisconsin Eyaleti’ndeki Milwaukee kentine göçtü. Sosyalist düşüncelerin etkisi altında, oradaki Siyonist kuruluşlarla ilişki kurdu ve Milwaukee Siyonist İşçi Partisi’nin önderlerinden biri durumuna geldi. 1917’de Öğretmen Okulu’nu bitirdi. Ancak, öğretmenlik yapmayıp siyasal çalışmalarını sürdürdü.
Siyonizm adına ABD’yi dolaşan Ben Gurion’la tanışması Filistin’e yerleşme kararı almasında etkili oldu. 1921’de Filistin’e gitti ve Histadrut’da (Yahudi İşçi Sendikaları Konfederasyonu) etkin görevler aldı. 1928’de Moetzet Hapoalot (Kadın İşçi Konseyi) idari sekreterliğine getirildi ve bu kuruluşu 1932-1934 arasında ABD’deki Öncü Kadın Örgütü’nde temsil etti. 1930’lu yıllarda Dünya Siyonist Örgütü ve Yahudi Ajansı adına ABD ve Avrupa’da bir dizi görev üstlendi. Filistin’e döndüğünde Histadrut Yürütme Komitesi üyesi olarak çalıştı. II.Dünya Savaşı öncesi dönemden başlayarak, Filistin’deki Arap ve Yahudiler’e karşı daha dengeli bir siyaset izleyen İngiliz manda yönetimiyle savaş sırasında yapılan görüşmelerde Siyonizm’in sözcülüğünü yaptı. Savaş sonrası dönemde, bir Yahudi vatanı yaratmak için mücadelede en etkin hizibin başını çeken Ben Gurion’ un yanında yer aldı.
1946’da İngilizler’in tutukladığı, aralarında Yahudi Ajansı Siyasal Bölümü başkanı Moşe Şaret’in de bulunduğu bazı Siyonist eylemcilerin serbest bırakılması için çalıştı. Serbest bırakıldıktan sonra diplomatik görevler üstlenen Moşe Şaret’in eski görevini İsrail Devleti kurulana değin yürüttü. Ocak 1948’de ABD’ ye giderek İsrail için 50 milyon dolar topladı.
14 Mayıs 1948’de İsrail Devleti’nin bağımsızlık bildirgesini imzalayanlardan biri ve kurulan Geçici Devlet Konseyi’nin tek kadın üyesi oldu. Eylül 1948’de Moskova büyükelçiliğine atandı. 1949’daki ilk genel seçimlerde, Ben Gurion önderliğindeki MAPAI’den (Siyonist İşçi Partisi) İsrail Parlamentosu’na seçildi. Eylül 1949’da Moskova’dan dönerek Ben Gurion hükümetinde çalışma ve sosyal güvenlik bakanı olarak görev aldı. Bakanlığı sırasında konut ve yol yapımıyla ilgili temel programlar ile Yahudi göçmenlere yönelik istihdam politikalarını yürüttü. 1956’da Moşe Şaret’in yerine dışişleri bakanlığına getirildi ve Ocak 1966’da istifa edene değin bu görevde kaldı. Dış politikada, bağlantısız ülkelerin diplomatik desteğini artırmak amacıyla, yeni Afrika devletlerine teknik yardım politikasını geliştirdi. 1953-1966 arasında Birleşmiş Milletler’de İsrail delegasyonu başkanlığı yaptı.
Şubat 1966’da MAPAI genel sekreteri oldu ve parti içi anlaşmazlıkta başbakan Levi Eşkol’un yanında tavır aldı. Haziran 1967’de Mısır, Ürdün ve Suriye’ye karşı girişilen ve İsrail’in zaferiyle sonuçlanan Altı Gün Savaşı’nın ardından, Ben Gurion’un 1965’te MAPAI’den ayrılarak kurduğu RAFI partisiyle Ahdut Avodah adlı muhalefet hareketinin, MAPAI’yle birleşmesi çalışmalarına önemli katkısı oldu. Haziran 1968’e değin yeni kurulan İsrail İşçi Partisi’nin genel sekreterliğini yaptı.
Levi Eşkol’un ölümünün ardından genel seçimlere kadar görev yapmak üzere, 17 Mart 1969’da İsrail’in dördüncü başbakanı oldu. 28 Ekim 1969 seçimlerinde İsrail İşçi Partisi çoğunluğu sağlayamayınca, 6 partinin temsilcilerini kapsayan ve İsrail tarihinin en büyük hükümeti olan 24 üyeli koalisyon hükümetini kurdu.
Başbakanlığı sırasında, Ortadoğu’da barışın sağlanabilmesi için Araplar’la doğrudan görüşmeleri savundu, Amerikan barış planlarını reddetti. Ancak, 31 Temmuz 1970’te Mısır’la barış görüşmelerinin başlatılması için geliştirilen ABD formülünü kabul etti. İzlediği dış politika konusunda 1970’teki kamuoyu yoklamasında İsrailliler’in % 92’sinin onayını almasına karşın, dış politika ile ilgili yoğun eleştiriler sonucu 1973’te istifa etti.
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi