METZGER, Henri (1912-2007)
Fransız, arkeolog. Güneybatı Anadolu’daki Likya bölgesinde Ksanthos ve Letoon’da yaptığı kazılarla tanınmıştır.
Jean Alfred Henri Metzger, 19 Ağustos 1912’de Isere’de La Tronche’da doğdu. Ortaöğrenimini Gre-noble’da tamamladıktan sonra Ecole Normale Superi-eure’da ve Paris Edebiyat Fakültesi’nde öğrenim gördü. 1936’da doktorasını verdi. 1937-1938 yıllarında Strasbourg’ta lise öğretmenliği yaptı. 1938’den 1945’e değin Atina’daki Fransız Arkeoloji Enstitüsü ve 1945-1947 arasında İstanbul Fransız Anadolu Araştırmaları Enstitüsü’nde çalıştı. 1950’den başlayarak Likya’da Pierre Demargne başkanlığındaki Ksanthos kazılarına katıldı. 1957’de Lyon Üniversitesi Edebiyat Fakültesi’nde Antik sanat tarihi profesörü oldu. 1962’de Ksanthos ve Letoon’da başladığı kazıları 1980’e değin sürdürdü. (Bu kazılar 1980’den beri Fransız arkeolog Christian Le Roy başkanlığında yapılmaktadır.) 1975’te İstanbul Fransız Anadolu Araştırmaları Enstitüsü müdürü oldu. 1981’e değin bu görevde kaldı.
Metzger, Ksanthos’ta Eşen Çayı kıyısından yükselen sarp bir kayalığın tepesindeki surlarla çevrili Likya dönemi akropolüyle Roma dönemi akropolünde ve bu ikisi arasındaki kesimde kazılar yapmıştır. Buradaki buluntular İÖ 6.yy’dan İS 3.yy’a değin geniş bir süreyi kapsamaktadır. İS 2.-3.yy’a tarihlendirilen Roma tiyatrosu ve mezar anıtlarında da çalışmalar gerçekleştirilmiştir.
Kaş-Fethiye arasında, Ksanthos’un (Kınık) 5 km güneyinde Kumlu Ova yakınında yer alan Letoon, Likya’nın kutsal kenti olarak bilinmektedir. 1962’den beri burada Metzger yönetiminde sürdürülen kazılarda İÖ 8.yy sonu ile İÖ 7.yy başına tarihlenen yapıtlar bulunmuştur. Leto, Artemis ve Apollon’a ait üç tapınak ve sütunlu bir yol ortaya çıkartılmıştır. Tapınaklara ait kabartmalı mimarlık parçaları ve çok sayıda heykel kalıntıları İÖ 2.yy’da bu yörede ilginç bir heykel atölyesinin varlığını göstermektedir. 1973’te bulunan üç dilli (trilingue) yazıt da o güne değin çözülememiş olan Likya dilinin çözülmesine katkıda bulunmuştur. İS 4.yy’a ait bir kilise kalıntısında ele geçen çok güzel bir mozaik Antalya Müzesi’ nde sergilenmektedir.
Metzger, Fransız hükümetince Legion d’honneur nişanı ve Ulusal Üstün Hizmet Madalyası’yla onurlandırılmıştır.
• YAPITLAR (başlıca): Les representations dans la cerami-que attique du IV’ siecle, 1951, (“4.yy. Attik Çanak Çömleğinde Betimlemeler”); Catalogue des monuments votifs du Musee d’Adalia, 1952, (“Antalya Müzesi Adak Anıtları Katalogu”); Fouilles de Xanthos II, l’acropole lycienne, 1963, (“Ksanthos Kazıları II, Likya Akropolü”); Guide Xanthos-Xanthos Kılavuzu (P.Demargne ile), 1966; Anatolie II, 1969; Fouilles de Xanthos IV, les ceramiques archaiques et classiques de l’acropole lycienne, 1972, (“Ksanthos Kazıları IV, Likya Akropolü’nde Bulunan Arkaik ve Klasik Çanak Çömlek”); La religion Grecque,1976, (“Yunan Dini”); Fouilles de Xanthos VI, la stele trilingue du Leton, 1979, (“Ksanthos Kazıları VI, Letoon’un Üç Dilli Yazıtı”).
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi