MANUEL II (1350-1425)
Bizans imparatoru. Devleti ayakta tutmak için gösterdiği yoğun diplomatik çabalar bir sonuç vermemiştir.
II.Manuel Palaeologos 27 Haziran 1350’de Constantinopolis’te (İstanbul) doğdu, 21 Temmuz 1425’te aynı kentte öldü. Bizans imparatoru V.İoannes’in ikinci oğludur. Selanik yöneticisi olduğu sıralarda tahtın varisi ilan edilmesi üzerine büyük kardeşi
IV.Andronikos 1376’da onu ve babasını tutuklatıp tahta geçti. Ancak babası 1379’da tahtı yeniden ele geçirdi ve oğullarına karşı baskıcı bir tutum benimsedi. 1382-1387 arasında ikinci kez Selanik yöneticiliği yapan Manuel, 1391’de babası öldüğü zaman rehin olarak Edirne’de Osmanlı sarayında bulunmaktaydı. Hemen İstanbul’a kaçma yolunu bularak kendisini imparator ilan etti. Bunun üzerine İstanbul üzerine yürüyen Osmanlı Padişahı I.Bayezid’in başlattığı kuşatmaya yedi ay dayandıktan sonra haraç ödemeyi kabul ederek kurtulabildi. Bundan sonra varlığını sürdürmek için Osmanlı korumasına girdi.
Gizlice yürüttüğü çabalar sonucunda Osmanlı-lar’ın ilerleyişini durdurmak üzere Batılı devletlerin yeni bir Haçlı seferine girişmelerini sağladı. Ancak Macar Kralı Sigisniund’un komutasındaki Haçlı ordusu 25 Eylül 1396’da Niğbolu’da yapılan meydan savaşında büyük bir bozguna uğradı. Bunun üzerine tahtını yeğeni VlI.İoannes’e bırakarak yeniden destek sağlamak amacıyla İtalya, Fransa ve İngiltere’ye gitti. Ancak İngiliz-Fransız anlaşmazlığı ve mezhep kavgaları yüzünden bölünmüş olan Avrupa’dan yalnız bir takım vaatlerle dönebildi. Bir süre sonra I.Bayezid 1402 Ankara Savaşı’nda Timur’a yenilince, Osmanlı baskısının hafiflemesinden yararlanarak 1403’te Sela-nik’i yeniden Bizans egemenliği altına aldı. Osmanlı şehzadeleri arasında başlayan taht kavgası sırasında Çelebi Mehmed’i destekledi ve onunla yakın ilişki kurarak dostluğunu kazandı. Çelebi I.Mehmed’in padişah olduğu 1413’ten sonra Osmanlılar ile dostluğunu sürdürdü. Bizans yönetim sistemini düzeltmek için çalışmalar yaptı. Bu arada Mora’ya kuvvet göndererek buradaki Bizans ileri karakollarını sağlamlaştırdı. Korent Boğazı boyunca inşa ettirdiği bir surla bu bölgeyi Batı’dan gelen saldırılardan korumak istedi. Ancak 1421’de II.Murad’m tahta geçmesiyle barış dönemi sona erdi. Ertesi yıl İstanbul’un kuşatılması üzerine yeniden Osmanlı himayesini kabul etmek zorunda kaldı. Papa V.Martinus’un kiliselerin birleştirilmesi koşuluyla yaptığı yardım önerisini geri çevirdi. 1423’te Mora yağma edildi. Aynı yıl oğlu Andronikos düşmek üzere olan Selanik’i Venedikli-ler’e sattı. 1425’te tahtıVIII.İoannes’e bırakarak Matt-haeos adıyla bir manastıra çekildi. Orada öldü.
Aydın ve kültürlü bir kişiliğe sahip olan II.Manuel yönetici olarak da akıllı bir siyaset izlemesine karşın, giderek güçten düşen imparatorluğun iyice küçülmesini önleyemedi. Sanat ve edebiyata yatkınlığı dolayısıyla çeşitli dinsel yapıtlar yazdı. Bu yapıtlarında hümanist düşünceleri işledi. Çeşitli devlet yöneticilerine yazdığı mektuplar da tarihsel önem taşır.
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi