MASARYK, Jan (1886-1948)
Çekoslovakyalı devlet adamı. 1940-1948 arasında dışişleri bakanlığı yapmıştır.
14 Eylül 1886’da Prag’da doğdu, 10 Mart 1948’de aynı kentte öldü. Çekoslovakya’nın ilk devlet başkanı Tomaş Masaryk’in oğludur. 1918’de Çekoslovakya Cumhuriyeti’nin kurulmasından bir yıl sonra Dışişleri Bakanlığı’nda çalışmaya başladı. 1921’de dışişleri bakanı Edvard Beneş’in sekreteri oldu. 1925-1938 arasında Çekoslovakya’nın İngiltere büyükelçiliği görevinde bulundu. Çekoslovakya’nın 1939’da Naziler tarafından işgal edilmesi üzerine ülke dışına çıkan devlet başkanı Beneş’in, 1940’ta Londra’da kurduğu geçici hükümette dışişleri bakanı oldu. Çekoslovak halkını Nazi işgaline karşı direnişe çağıran radyo konuşmaları 1944’te Speaking to My Country (“Ülkeme Sesleniş”) adıyla yayımlandı.
Savaştan sonra Çekoslovakya’ya dönen Ma-saryk, Mayıs 1945’te kurulan ve Naziler’le işbirliği yapmamış olan tüm siyasi partilerin temsilcilerinin katıldığı geçici Ulusal Cephe hükümetine dışişleri bakanı olarak girdi. Haziran 1945’te Çekoslovakya adına Birleşmiş Milletler’in kuruluş çalışmalarına katıldı. Mayıs 1946 seçimlerinden sonra başbakan olan Klement Gottwald’ın kurduğu ve geçici hükümete katılan siyasi partilerden oluşan koalisyon hükümetinde yeniden dışişleri bakanı oldu. 2 Şubat 1948’de Komünist olmayan on bir bakanın görevlerinden istifa etmeleriyle doğan siyasi bunalım sırasında, dışişleri bakanlığından ayrılmadı. Devlet başkanı Beneş’in yeni hükümeti kurmakla görevlendirdiği Gottwald’ın 25 Şubat 1948’de kurduğu Yenilenmiş Ulusal Cephe hükümetinde de dışişleri bakanı oldu, iki hafta sonra Dışişleri Bakanlığı binasının penceresinden atlayarak intihar etti.
• YAPITLAR (başlıca): Speaking to my Country, 1944, (“Ülkeme Sesleniş”).
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi