LOBENGULA (1836-1894)
Matebeleland kralı. İngilizler’e tanıdığı ayrıcalıklarla krallığın sonunu hazırlamıştır.
Lobengula (Lo-Benguella) Mosega’da (bugün Güney Afrika Cumhuriyeti’nde) doğdu, Ocak 1894’te Bulawayo (bugün Zimbabwe’de) yakınında öldü. Kral Mzilikazi’nin oğlu olup ülkesinin ikinci ve son hükümdarıdır. 1868’de ölen babasının ardından çıkan iç savaş nedeniyle ancak 1870’te kral oldu. 1880’lerden sonra Ingilizler’le ve özellikle Cecil Rhodes’un kurduğu İngiliz Güney Afrika Şirketi ile uğraşmak zorunda kaldı. 1887’de Transvaal Devlet Başkanı Kruger’in girişimiyle, Boerler’e madencilik imtiyazları veren bir antlaşma yaptı. Lobengula beyazlar içinde yalnızca misyonerlere güven duyduğundan, Rhodes, ünlü bir misyonerin oğlu olan John Moffat’ı göndererek, onu 1888’de özel bir dostluk antlaşması imzalamaya ikna etti. Ekim 1888’de Rho-des’a maden arama imtiyazı veren hükmün, antlaşmaya eklenmesini de kabul eden Lobengula, ilerde krallığına son verecek adımı da atmış oldu. Rhodes, 1889’da İngiliz hükümetinden aldığı beratla İngiliz Güney Afrika Şirketi’ni kurdu ve Güney Afrika topraklarında idari denetimin genişletilmesi konusunda yetkili kılındı. Temsilcisi L.S.Jameson aracılığıyla Lobengula’yla olan ilişkisini de sürdürdü. Yerlileri Koruma Derneği, Lobengula’yı uyarmak ve engellemek istediyse de Jameson’m etkilemesi sonucu maden aramalarına izin verildi. 1890’da Kap Kolonisi Başbakanı Rhodes’un gönderdiği öncü birlikler Matebele-land’a ve oradan Mashonaland’a yürüdü. Düzenlenen seferin çapı, sürekli bir işgalin amaçlandığını gösteriyordu. Lobengula’yı denetlemek ve yatıştırmak için o sırada başkent Bulawago’da bulunan Jameson’m Ekim 1893’te bilinçli olarak kışkırttığı savaş, Matebeleland krallığının sonu oldu. Lobengula bilinmeyen koşullarda öldürüldü. Toprakları daha sonra Rodezya (bugün Zimbabwe) adını aldı.
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi