MALLOWAN, Max Edgar Lucien (1904-1978)
İngiliz, arkeolog. Mezopotamya’da önemli kazılar gerçekleştirmiştir.
6 Mayıs 1904’te Londra’da doğdu, 19 Ağustos 1978’de öldü. Oxford Üniversitesi’ne bağlı New College’da arkeoloji öğrenimi gördü. 1925’te ünlü arkeolog Leonard Woolley’in Irak’ta Ur kentinde gerçekleştirdiği kazılara katıldı. 1930’a değin Ur’da çalışmalarını sürdürdü. Aynı yıl dedektif romanları yazarı Agatha Christie ile evlendi. 1931-1932 yıllarında British Museum adına gene Irak’taki Ninuva kentinde R.Campbell Thompson ile çalıştı. Burada sorumlusu olduğu derinlik sondajında, sonradan Hassuna çanak çömleği olarak adlandırılan ve İÖ 6000-5000 yıllarına tarihlenen tarihöncesi buluntuları elde etti.
1933’te Suriye’de Musul yakınlarında Teli Arpa-çiyah’ta kazı yaptı. İÖ 5000-4000 arasına tarihlenen bu Kalkolitik Çağ yerleşmesinde önemli bulgular elde etti. Bunların -ilk kez Teli Halaf kazılarında ortaya çıkardığı için bu adla anılan- Halaf kültürüne ait olduğunu saptadı. 1934-1936 arasında Suriye’de Çağar Bazar ve yakınlarındaki Brak yerleşmelerini kazdı. Yine Halaf kültürü verilerinin ele geçtiği bu yerleşmelerden Brak’ta Göz Tapmağı’m ve özgün bir grup oluşturan göz motifli binlerce idol (kutsal heykelcik) ortaya çıkardı.
II. Dünya Savaşı’ndan sonra Londra Üniversitesi’nde Batı Asya arkeolojisi profesörü olan Mallowan, 1947-1961 arasında Irak’taki İngiliz Arkeoloji Okulu’ nun müdürlüğünü yaptı. Bu dönemde, 1948 ve 1955’te, Zab Vadisi’nde kazılar gerçekleştirdi. Daha önce A.H.Layard’ın kazdığı Nemrut Tepesi’nde (Nimrud) 1949’dan 1954’e değin sürdürdüğü kazılarla II. Aşumaşirpal’in (İÖ 884-859) sarayının tümünü ortaya çıkardı. Mimarlık konusundaki çok önemli saptamaların yanı sıra binlerce bezemeli fildişi parça gibi ilginç buluntular da ele geçirdi.
1962’de Londra Üniversitesi’nden emekliye ayrıldı. 1962-1971 arasında Oxford Souls College’da emeritus profesör olarak öğretim görevini sürdürdü. 1948’den 1971’e değin lraq adlı arkeoloji dergisinin yöneticiliğini üstlendi.
Mallowan, 1954’te İngiliz Akademisi üyeliğine seçilmiş, 1960’ta Order of British Empire nişanı ve 1968’de Sir unvanı ile onurlandırılmıştır. Birçok bilimsel kuruluşun da üyeliklerinde bulunmuştur.
• YAPITLAR (başlıca): Twenty-five Years of Mesopotami-an Discovery: 1932-1956 (L.Woolley ile), 1956, (“Mezopotamya’da Yirmi Beş Yılın Keşifleri: 1932-1956”); Early Mesopotamia and Iran, 1965, (“Eski Mezopotamya ve İran”); Nimrud and its Remains, 2 cilt, 1966, (“Nemrut ve Buluntuları”); Elamite Problems, 1969, (“Elam Sorunu ”);Ivories From Nimrud(G.Herm&nn ile),1974,(“Nemrut Fildişi Eşyaları”); Mallowan’s Memoirs, 1977, (“Mallowan’ın Anıları”).
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi