MANCINI, Pasquale Stanislao (1817-1888)
İtalyan hukukçu ve devlet adamı. İtalyan Birliği’nin sağlanması için mücadele etmiştir. Devletler hukukunda İtalyan Okulu’nun kurucusudur.
17 Mart 1817’de Campania Eyaleti’nde Avellino kentinde Castel Baronia’da doğdu, 26 Aralık 1888’de Roma’da öldü. Napoli Üniversitesi’nde hukuk öğrenimi gördü. 1841’de Mamiani della Rovere’yle (1799-1885) hukuk biliminin kökeni ve özellikle ceza hukuku konusunda mektuplaşmaları büyük bir ün kazanmasına yol açtı. Ahlaki adaletin toplumun çıkarlarıyla uyum içinde olması gerektiğini ve cezanın amacının yalnızca işlenen suçun karşılığını vermek değil, aynı zamanda suçu engellemek olduğunu savundu.
1848 Devrimi’nin etkisiyle İspanyol Bourbon hanedanından II.Ferdinando’nun İki Sicilya Krallığı’ nda 1812 liberal anayasasını yeniden yürürlüğe koymaya zorlanmasından sonra Napoli parlamentosuna
seçildi. 15 Mayıs 1848’de İki Sicilya Krallığı’nı yöneten Bourbonlar’a karşı sert bir protesto bildirisi kaleme aldı. Devrimin bastırılarak meclisin Mart 1849’da dağıtılmasından sonra Torino’ya sürgüne gönderildi. İtalya’nın ulusal birliğinin sağlanması ve anayasal bir monarşiye geçilmesi yolunda propaganda yapmayı sürdürdü. Güneydeki sürgünlerin en ünlülerinden biri oldu. Torino Üniversitesi’nde onun için açılan devletler hukuku kürsüsünde ders vermeye başladı. 22 Ocak 1851’de kürsünün açılışında yaptığı ünlü konuşmasında millet olarak var olabilmenin en temel ilkesinin dil, ırk, toprak gibi tarihsel ve doğal etmenlerden çok “milliyet bilinci”ne ulaşmak olduğunu savundu. Bu konuşması İtalyan Birliği hareketine ideolojik açıdan yapılan en ciddi katkılardan biri olarak değerlendirildi.
1860’ta Sardunya-Piyemonte meclisine seçildi. Garibaldi’nin önderliğinde Napoli, Sicilya ve Umbria’nın Sardunya-Piyemonte Krallığı’yla birleşmesinden sonra 1861’de Napoli’ye gitti ve adalet bakanı olarak görev aldı. Cizvitler’e karşı mücadele ederek Engizisyon’un yasaklanmasında, papalık ile yapılan antlaşmaya karşı çıkarak kilise mülkiyetindeki toprakların devlete devredilmesinde ve papanın dünyevi gücünün sınırlandırılmasında önemli rol oynadı. 1862’de Torino’ya dönerek Roma ve Venedik dışında birliği tamamlanan İtalya’nın ilk parlamentosuna katıldı. Mart 1863’te Urbano Rattazi (1808-1873) başkanlığındaki hükümette 18 gün süreyle eğitim bakanlığı yaptı. 1865’te idam cezasının uygulanma alanlarının sınırlanmasını sağlayarak önemli bir başarı kazandı. Meclisteki sol kanadın önderi Agostino Depretis’in başbakan olmasından sonra 1876-1878 arasında adalet bakanlığı yaptı. 1881’de kurulan yeni bir Depretis hükümetinde bu kez dışişleri bakanlığını üstlendi. 20 Mayıs 1882’de İtalya’nın Kuzey ve Doğu Afrika’daki sömürgeci yayılması konusunda Avusturya’yla uzlaşma sağlama siyasetinin bir sonucu olarak Avusturya-Macaristan İmparatorluğu ve Almanya’yla Üçlü İttifak Antlaşması’nı imzaladı. Siyasi gerekçelerle savunduğu bu ittifakın Almanya ve Avusturya’nın içe yönelik gerici politika önerilerine yol açmasına karşı çıktı. İttifakın kısa zamanda beklenen sonucu vermeyerek halk arasında hoşnutsuzluğa yol açması üzerine Haziran 1885’te dışişleri bakanlığından istifa etti.
İtalyan birliğinin sağlanmasında özellikle kuramsal açıdan önemli katkıları olan Mancini’nin bu müçadele sırasında milliyet üzerine geliştirdiği düşünceler onun devletler hukuku konusundaki düşüncelerinin biçimlenmesinde de önemli bir etken olmuştur. Milliyet ilkesini devletler özel hukukuna uygulayarak devletler hukukunda İtalyan Okulu’nun kurucusu olmuştur. Buna göre ülkesi dışına çıkan her kişinin birey olarak hakları saklıdır. Ülkesi dışında bulunan yabancılar kendi ülkelerinin yasalarına göre yargılanırlar. Mancini bu temel ilkeler doğrultusunda 1866’da İtalyan Medeni Kanunu’nun hazırlanmasına katkıda bulunmuştur.
Mancini 1872’de Devletler Hukuku Enstitüsü’nü kurmuş, 1873’te bu enstitünün başkanı olmuş, ayrıca Napoli ve Roma üniversitelerinde ders vermiştir.
• YAPITLAR (başlıca): Diritto intemazionali: prelezioni,1873, (“Devletler Hukuku”).
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi