MARIE, Pierre (1853-1940)
Fransız hekim ve nöroloji bilgini. Özellikle hipofiz bezinden kaynaklanan büyüme bozukluklarını inceleyerek, iç-salgı biliminin ve klinik nörolojinin gelişmesini yönlendirmiştir.
9 Eylül 1853’te Paris’te doğdu, 13 Nisan 1940’ta Cannes’da öldü. Önce hukuk, sonra tıp öğrenimini tamamlayarak, 1878’de Paris’teki Salpetriere Hastanesi’nde ünlü nöroloji bilgini Charcot’nun yanında stajyer hekim olarak çalışmaya başladı. Kısa sürede Charcot’nun en gözde öğrencileri arasına katılıp, özel asistanı olarak laboratuvar ve klinik şefliğine getirildi’. 1889’da Paris Üniversitesi Tıp Fakültesi’nde öğretim görevlisi oldu, 1897-1907 arası da Bicetre Düşkünler Evi’nde kurduğu nöroloji servisinin yöneticiliğini üstlendi. 1907’den başlayarak on yıl boyunca Paris Tıp Fakültesi’nde patolojik anatomi profesörü olarak çalışan Marie, 1918’de atandığı Salpetriere Hastanesi’ ndeki klinik nöroloji profesörlüğünü emekli olduğu 1925 yılına değin sürdürdü.
Marie’nin meslek yaşamının başlangıç yıllarında, Charcot’nun öncülüğünde temel bir tıp dalı niteliğini kazanmakta olan nöroloji alanında yeni tanı ve tedavi yöntemleri geliştiriliyor ve giderek güçlenen bir klinik nöroloji geleneği yerleşiyordu. Hocasının izinden giden ve Charcot geleneğinin en başarılı klinik hekimlerinden biri olarak yaygın bir ün kazanan Marie’nin adı, ilk kez onun gözlemleyip tanımladığı bir dizi hastalıkla tıp tarihine geçmiştir. Özellikle hipofiz salgısındaki düzensizliklerden ya da patolojik oluşumlardan ileri gelen bozuklukları ilk kez sistemli bir biçimde inceleyen Marie, 1886’da, hipofiz bezindeki bir tümörden kaynaklanan salgı artışına bağlı olarak kemik dokusunun, baş, yüz, el ve ayakların aşırı büyümesiyle belirginleşen “akromegali” hastalığını tanımladı. Aynı yıl Charcot ile birlikte, kas dokusunun yeterince beslenmemesi nedeniyle kasların giderek incelip güçsüzleşmesiyle sonuçlanan “Charcot-Marie tipi” kas atrofisini tıp literatürüne tanıttı. 1890’da, çoğu kez kronik akciğer ve kalp hastalıklarına ya da beslenme yetersizliklerine bağlanan bir tür kemik ve eklem iltihabını (hipertrofili akciğer osteoartropatisi),1893’te beyincik atrofisi nedeniyle kaslarda koordinasyon bozukluğu ve istemli hareketlerde düzensizlikle ortaya çıkan kalıtsal beyincik ataksisini (Marie ataksisi), 1897’de de köprücük ve kafatası kemiklerindeki oluşum bozukluklarını tanımladı.
Konuşma bozuklukları ve konuşma yitimi (afazi) konusunda da önemli incelemeleri olan Marie, klinik çalışmalarının yanı sıra değerli bir hoca olarak tanınmış ve çağdaş nörolojinin temellerini atan bilim adamları arasında yer almıştır.
• YAPITLAR (başlıca): Leçons sur les maladies de la moelle epiniere, 1892, (“Omurilik Hastalıkları Üstüne Dersler”); Neurologie, 2 cilt, 1923, (“Nöroloji”).
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi