LIVERPOOL, Robert Barks (1770-1828)
İngiliz devlet adamı. 1812-1827 arasında başbakan olarak görev yapmıştır.
7 Haziran 1770’te Londra’da doğdu, 4 Aralık 1828’de aynı kentte öldü. Asıl adı Robert Barks Jenkinson’dur. Birinci Liverpool kontu Charles Jenkinson Liverpool’un oğludur. Oxford Üniversitesi’ne bağlı Christ Church’te öğrenim gördü. 1790’da Avam Kamarası’na girdi. Kısa zamanda Avam Kamarasındaki muhafazakâr Tory grubunun önde gelenlerinden biri oldu. 1799-1801 arasında kraliyet darphane müdürlüğü görevinde bulundu.
1801’de Henry Addington hükümetinde dışişleri bakanı olan Liverpool, bu görevi sırasında Mart 1802’de Fransa ile İngiltere arasında 1793’ten beri sürmekte olan savaşa son veren Amiens Andaşması’m imzaladı. Ancak İngiltere’nin savaş sırasında ele geçirdiği tüm topraklan Fransa’ya bırakmasını öngören bu antlaşma muhalefet tarafından sert bir biçimde eleştirildi. Liverpool 1804’te Pitt’in [Genç] kurduğu hükümette içişleri bakanı oldu ve 1806’da Pitt’in ölümüne değin bu görevini sürdürdü. 1807-1809 arasında Portland hükümetinde içişleri bakanlığı, 1809-1812 arasında da Perceval hükümetinde savaş ve sömürgeler bakanlığı yaptı. 1808’de babasının ölümü üzerine Liverpool kontu unvanını aldı ve bu tarihten sonra bu adla anıldı.
Liverpool 1812’de Perceval’in bir suikast sonucu öldürülmesinden sonra başbakan oldu. Aynı yıl İngiltere’nin silah kaçakçılığını önlemek gerekçesiyle ABD gemilerini denetlemeye kalkışması üzerine ABD İngiltere’ye savaş açtı. İki ülke arasındaki anlaşmazlıklara çözüm getirmeyen bu savaş 1814’te sona erdi. 1815’te I.Napoleon’un Waterloo Savaşı’nda yenilgiye uğramasıyla, İngiltere ile Fransa arasında 1804’ten beri sürmekte olan savaş da son buldu.
Bu dönemde I.Napoleon’un İngiltere’ye açtığı iktisadi savaş çerçevesinde Ingiliz mallarının Avrupa pazarlarına girmesini engellemesi İngiltere’de büyük bir iktisadi bunalım doğurdu. Öte yandan savaş harcamalarının karşılanması için vergilerin artırılması ve tahıl dışalımının sınırlanması nedeniyle tahıl fiyatlarının yükselmesi yoksul halk kitleleri arasında hoşnutsuzlukları artırdı. Muhalefeti sert önlemlerle bastırmaktan yana olan Liverpool, 1817’de keyfi tutuklama ve hapsetme tehlikesini önleyerek kişi özgürlüklerini güvence altına alan habeas corpus’u askıya aldı, toplantı ve basın özgürlüklerini kısıtladı. İşçilerin Ağustos 1819’da Peterloo’da düzenledikleri bir gösteriyi kanlı bir biçimde bastırdı. Aynı dönemde İrlanda’da Katolikler’in sürdürdüğü bağımsızlık mücadelesine karşı sert önlemler aldı. 1827’de felç geçirdikten sonra başbakanlıktan ayrılan Liverpool’ un yerine George Canning başbakan oldu.
• KAYNAKLAR: W.R.Brock, Lord Liverpool and Liberal Toryism, 1820-1827, 1941; Sir C.Petrie, Lord Liverpool ana His Times, 1954; C.D.Yonge, Life and Administration of Robert Banks,Second Earlof Liverpool,3 cilt, 1868.
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi