LLOYD, Seton (1902 – 7 Ocak 1996, Faringdon, İngiltere)
İngiliz, arkeolog. Mezopotamya ve Anadolu’da önemli kazılar gerçekleştirmiştir.
Seton HowardFrederick Lloyd, 30 Mayıs 1902’de Birmingham’da doğdu. Uppingham’da mimarlık öğrenimi gördü. 1928-1930 arasında mimar olarak Mısır’da kazılara katıldı. Daha sonra 1937’ye değin Chicago Doğu Enstitüsü’nün Irak’taki Diyala Vadisi ve Horasabat kazılarında çalıştı. Anadolu’daki ilk çalışmasını John Garstang ile 1937-1939 arasında Mersin’deki Yümüktepe’de (Soğuksutepe) yaptı.
1939’da Irak Eski Yapıtlar Genel Müdürlüğü danışmanı olarak göreve başladı. On yıl boyunca burada Iraklı arkeologlardan Fuat Safar ve Taha Bagir’in de katılmasıyla çeşitli kazılar yönetti. Bunlardan Bağdat yakınlarındaki Teli Ugair’de yaklaşık İÖ 3000’lere tarihlenen Uruk dönemine ait bir tapınak ortaya çıkarıldı. Kuzey Irak’ta, Musul’un güneyindeki Hassuna’da kendine özgü biçim ve bezemeleri olan çanak çömleğiyle Geç Neolitik ve Kalkolitik (İÖ 6.-5. bin) çağlara ait buluntular elde edildi. Bağdat dolayındaki Harmal kentindeki kazılarla burasının İÖ 2. bin yıldaki Esnunna Krallığı’nın kırsal kesiminin yönetim merkezi olduğu anlaşıldı ve özellikle hukuk, matematik ve tarih listeleri içeren zengin bir tablet koleksiyonu bulundu. İlk kez kazılan Eridu’nun, Güney Irak’ın en eski kutsal kentlerinden biri ve Sümerler’in ünlü tanrısı Enki’ye ait olduğu saptandı. İÖ 4500 ile İÖ 2000 arasına tarihlenen Eridu’da, bir ziggurat ve çok sayıda tapınak kalıntısı ele geçirildi.
1949’da Türkiye’ye gelen Lloyd, 1961’e değin Ankara İngiliz Arkeoloji Enstitüsü’nün yöneticiliğini yaptı. Polatlı’da ve Urfa yakınlarında Sultantepe’deki kazılarda O.R.Gumey’le birlikte çalıştı. 1954-1959 arasında James Mellaart’le birlikte Denizli’nin Çivril kazasına bağlı Beycesultan yerleşmesini kazdı. Çifte höyük durumunda olan Beycesultan’da kazı batıdaki höyükte yoğunlaştırıldı ve Son Kalkolitik’ten Geç Bronz Çağı’na kadar kırk ayrı kültür tabakası saptandı. Hititler’e komşu olan Arzava Devleti’nin başkenti varsayımıyla kazılan bu yerleşmede 11 m’lik Son Kalkolitik Çağ tabakaları büyük yer tutmaktaydı. Kazılarda özellikle Orta ve Geç Bronz Çağ’a ait tabakalardaki araştırmalara önem verilmiş, bir saray bulunmuş, ama hiçbir yazılı belge ele geçmeyince, burasının Arzava’nın başkenti olduğu düşüncesinden vazgeçilmiştir.
Lloyd, 1961’de ülkesine döndü. Londra Üniversitesi’nde Batı arkeolojisi profesörü olarak ders ver-
meye başladı. 1965’te yeniden Türkiye’ye gelerek bir Urartu yerleşmesi olan Muş’un Varto ilçesine bağlı Kayahdere’de C.A.Burney ve M.van Loon’la birlikte bir mevsim çalıştı. 1969’de emekliye ayrıldı, ancak üniversitedeki öğretim görevini sürdürdü, 1974’te Arkeoloji Bölümü’nün başkanı oldu. 1978’den sonra Irak’taki İngiliz Arkeoloji Okulu’nda başkanlık yaptı.
Arkeolojiye katkıları nedeniyle 1971’de ülkesinde madalya almış, 1973’te de Türkiye Üstün Hizmet Sertifikası ile ödüllendirilmiştir.
• YAPITLAR (başlıca): Mesopotamia, 1934; The Gimilsin Temple, 1940, (“Gimilsin Tapınağı”); Ruined Cities of Iraq, 1942, (“Irak’ın Yıkılmış Kentleri”); Twin Rivers, 1943, (“İkiz Nehirler”); Foundations in the Dust, 1948, (“Toprak İçindeki Temeller”); Early Anatolia, 1956, (“Erken Anadolu”); Art of the Ancient Near East, 1961, (“Yakın Doğu Sanatı”); Beycesultan (J.Melaart ile), 2 cilt, 1962-1964; Mounds of the Ancient Near East, 1963, (“Eski Yakındoğu Höyükleri”); Early Highland Peoples of Anatolia, 1967, (“Anadolu’nun Erken Yayla İnsanları”); Archaeology of Mesopotamia, 1978, (“Mezopotamya Arkeolojisi”).
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi