MEHMED VI [Vahideddin] (1861-1926)
Osmanlı padişahı. Milli Mücadele’ye karşı bir tutum takınmıştır.
2 Şubat 1861’de İstanbul’da doğdu, 16 Mayıs 1926’da İtalya’da San Remo’da öldü. Sultan Abdül-mecid’in oğludur. Çocukluğu ve gençliği sarayda kapalı bir ortamda geçti. İslami ilimlerle ve müzikle ilgilendi. Yusuf İzzeddin Efendi’nin ölümü üzerine 1 Şubat 1916’da veliaht oldu. Ağabeyi V. Mehmed’in ölümü üzerine de 4 Temmuz 1918’de tahta çıktı.
Bu sırada dört yıldır sürmekte olan I. Dünya Savaşı, aralarında Osmanlı Devleti’nin de bulunduğu Üçlü İttifak cephesinin yenilgisiyle son bulmak üzereydi. 30 Ekim 1918’de imzalanan Mondros Mütare-kesi’yle Osmanlı Devleti savaştan çekildi ve İstanbul başta olmak üzere Anadolu ve Osmanlı Devleti’nin öbür toprakları İtilaf devletleri tarafından işgale başlandı. VI. Mehmed bu gelişmeler karşısında boyun eğici bir siyaset izledi. Anadolu’da gelişen direniş hareketini de başıbozukluk olarak gördü. Hatta bu hareketlerin Hilafet ordusu ve Kuva-yı İnzibatiye gibi birliklerce bastırılması için çalıştı.
16 Mart 1920’de İstanbul’un kesin olarak işgal edilmesini ve Meclis-i Mebusan’ın dağıtılmasını da sessizlikle karşıladı. TBMM’nin açılıp, Ankara’da yeni bir hükümetin oluşması karşısında da tutumunu değiştirmedi. Bunda eniştesi ve beş kez sadrazamlığa getirdiği Damad Ferid Paşa’nın da büyük etkisi oldu.
10 Ağustos 1920’de Sevres Antlaşması’nın imzalanmasıyla Osmanlı Devleti’nin elinde kalan son toprakların da paylaşılmasına seyirci kaldı. Anadolu’ daki Milli Mücadele hareketi giderek güçlenip zaferler kazanırken, o diplomatik gelişmeler yoluyla kendisine dokunmayacak çözüm yollan aramayı sürdürdü. Milli Mücadele 9 Eylül 1922’de zaferle sonuçlandı ve TBMM 1 Kasım 1922’de saltanatı kaldırdı. Bunu, sıranın kendisine geldiği biçiminde yorumlayan VI. Mehmed, 17 Kasım 1922’de bir İngiliz gemisiyle İstanbul’dan kaçtı. 18 Kasım’da TBMM tarafından halifelikten de azledildi. Önce Malta’ya ordan da Mekke’ye giden VI. Mehmed daha sonra İtalya’ya yerleşti. Cenazesi ölümünden bir süre sonra Şam’a götürülerek orada gömüldü.
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi