LOUIS XV (1710-1774)
Fransa kralı. İktidarı sırasında krallık otoritesi zayıflamış, Fransa uluslararası alanda güç yitirmiştir.
15 Şubat 1710’da Versailles’da doğdu, 10 Mayıs 1774’te aynı yerde öldü. XIV.Louis’nin torunu olan Bourgogne Dükü Louis’nin üçüncü oğluydu. Dedesi, babası ve tüm kardeşleri ölmüş olduğundan, XIV. Louis’nin ölmesi üzerine Eylül 1715’te tahta çıktı. Sonradan kardinal olan Fejus Piskoposu Fleury tarafından eğitildi. XIV.Louis’nin vasiyeti gereği ülke yönetimini üstlenmesi gereken naipler kurulunu feshederek ülkeyi tek başına yöneten Orleans Dükü II.Philippe, onu 1721’de İspanya Kralı V.Felipe’nin kızı Mariana ile nişanladı.
1723’te Orleans dükünün ölmesi üzerine başbakan olan Bourbon-Conde Dükü Louis Henri tahtın Orleans hanedanına geçmemesi için 1725’te nişanı bozarak, XV.Louis’yi Polonya Kralı I.Stanislaw’ın kendisinden yaşça büyük olan kızı Marie Leszczynska ile evlendirdi. XV.Louis’nin 1726’da başbakan yaptığı eski hocası kardinal Fleury başlık parası olarak Polonya’ya verilen Lorraine’i geri almak amacıyla 1733’te Polonya Veraset Savaşı’na karıştı. 1738’de Avusturya ve Prusya ile Fransa arasında imzalanan Viyana Antlaşması’yla, I.Stanislaw’ın ölümünden sonra Lorraine’in Fransa’ya geçmesi sağlandı.
XV. Louis 1743’te Fleury’nin ölmesi üzerine başbakanlığı kaldırıp Krallık Konseyi’ni işlemez duruma getirerek tek başına hüküm sürmek istediyse de başarısız oldu. İktidarı boyunca birlikte yaşadığı
kadınların etkisi altına girerek saray hizipleri arasındaki iktidar mücadelelerinin aleti oldu. Avrupa’da bir casuslar ağı oluşturarak dış politikada “gizli diplomasi” olarak adlandırılan bir politika güttü. Fransa’yı 1740’ta İngiltere ve Avustarya’ya karşı Avusturya Veraset Savaşı’na sokmasına karşın, 1748’de imzalanan Aix-La-Chapelle Antlaşması ile hiçbir kazanım elde edemedi. 1756’da Avusturya ile ittifak kurarak Prusya ve İngiltere’ye karşı Yedi Yıl Savaşı’nı başlattı. Kolonilerde İngiltere’ye, Avrupa’da ise Prusya’ya karşı yürüttüğü bu savaşın sonucunda Fransa Orta Avrupa’daki nüfuzunu yitirdi ve Kanada ile Hindistan’daki topraklarını İngiltere’ye bırakmak zorunda kaldı.
1757’de kendisine karşı düzenlenen Damiens suikastından sonra muhaliflerine karşı sertleşen XV.Louis, 1759’da Ansiklopedi’mn yayımını yasaklattı. 1771’de, savaş harcamalarının getirdiği yükü hafifletmek için başlatmayı düşündüğü mali reformları engellemeye çalışan Paris Parlamentosu’nu (uzmanlardan oluşan yüksek adalet mahkemesi) dağıttı ve üyelerini sürgüne yolladı. Parlamento üyelerine, Ay-dınlanmacı düşünürlere ve başta Jansenistler olmak üzere Katolik tarikatlara karşı aldığı sert önlemlerle çeşitli muhalefet kesimlerinin kendisine karşı birleşmesine yardımcı olan XV.Louis, gençliğinde halk arasında “Sevgili Louis” adıyla anılmasına karşı iktidarının son yıllarında sevilmeyen bir kişi oldu. Ölümünden sonra yerine torunu XVI.Louis geçti.
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi