ABDÜLMECİD [Halife] (1868-1944)
Son Osmanlı halifesi. 1924’te hilâfetin kaldırılması üzerine yurt dışına çıkarılmıştır.
29 Mayıs 1868’de, İstanbul’da doğdu. Sultan Abdülaziz’in oğludur. Babasının ölümünden II. Meşrutiyet’in ilanına dek (1876-1908) sarayda kapalı yaşadı. Bu dönemde öteki şehzadelere oranla daha iyi eğitim gördü. Yabancı dil öğrendi, güzel sanatlarla, özellikle resimle ilgilendi. Güçlü ve yetenekli bir ressamdı. Özellikle portre ve çok figürlü düzenlemelerde başarılı olmuştur. Haremde Beethoven, Haremde Goethe, Saraylı Hanım gibi tabloları, resimdeki gücünü gösteren en yetkin yapıtlarıdır. 1918’de VI. Melımed’in [ Vahideddin] tahta çıkması üzerine veliaht oldu.
Kurtuluş Savaşı sırasında bir yandan kurtuluş mücadelesini destekler gözükmekle birlikte öte yandan oğlunu padişaha damat yaparak sarayla olan yakınlığını pekiştirdi. 1 Kasım 1922’de, Büyük Millet Meclisi’nin aldığı bir kararla saltanat kaldırılınca, veliahtlık sıfatını yitirdi. VI. Mehmed’in yurt dışına kaçması üzerine, 18 Kasım 1922’de halife seçildi. Meclis, bu seçimi saltanatın ardından uygun bir zamanda hilafeti de kaldırmayı düşünerek yapmıştı. Ancak Abdülmecid, halifelik yetkilerini tam anlamıyla kullanmak, hatta bu yetkileri genişletmek eğilimi gösterince TBMM, 3 Mart 1924’te hilafeti de kaldırdı ve hanedan üyelerinin yurt dışına çıkarılmasına karar verdi. Bu karar gereğince önce İsviçre’ye giden Abdülmecid, daha sonra Fransa’ya yerleşti ve 23 Ağustos 1944’te, Paris’te öldü.
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi