Agassiz’nin Darwincilik’e Tepkisi
Agassiz, ABD’de döneminin en tanınmış bilim adamlarındandı. Geniş ilgi toplayan konferansları, Avrupa ve Amerika kıtalarındaki araştırmaları ve bilimsel gezileri, kurduğu müze ile yalnız Harvard’daki değil ABD’nin birçok önemli bilimsel kurumundaki meslektaşlarını da etkileyecek bir güce sahipti. Nitekim bu güçten yararlanarak doğabiliminin gelişmesine önemli katkılarda bulunmuş ve kendisinden sonraki doğabilimcileri birkaç kuşak boyunca etkilemiştir. Kişiliğini ve etkisinin boyutlarını gösteren önemli bir örnek Darwin’in evrim kuramına karşı almış olduğu tavırdır.
Agassiz, Darwin’in kuramının temelini oluşturan verileri bilen ve hatta kendi araştırmalarıyla bu verilere katkıda bulunmuş bir bilim adamıydı. Buna karşılık, bu verilerden kalkarak varılan sonuçları hiçbir zaman benimsemedi. Türlerin zaman içinde basitten karmaşığa doğru bir gelişim çizgisi izlediğini kabul etmekle birlikte, bunların birbirlerinden bağımsız olarak geliştiklerini ileri sürdü ve aralarında evrime dayalı bir kalıtımsal bağın olabileceğini reddetti. Bu konuda türlerin her birinin “Yaratıcı”nın bir düşüncesi, türler arasındaki işlevsel ve yapısal benzerlikleri de “Yaratıcı ”nın düşüncesindeki benzerlikler olarak görecek kadar kesin bir karşı-Darwinci tavır aldı. Agassiz’nin Darmin’e ve evrim kuramına karşı tavrı, Ingiltere’de Huxley ile Piskopos Wilberforce arasında 1860yılındageçen ünlü tartışmaya benzer bir tartışmaya girmesine neden oldu. Aynı yıl Boston’da, kendisi gibi Haruard’da profesör olan botanikçi Asa Gray * ile bir dizi toplantıya katıldı. Gray’in Daruoin’in görüşlerini savunduğu bu tartışmaların sonucunda bir tarafın kesin üstünlüğü söz konusu edilemezse de, Agassiz’nin prestiji Darvoincilik’in ABD’de benimsenmesini bir süre için erteledi. Agassiz 1873’te ölünceye değin Darwin’e karşı görüşlerinde ısrar ettiyse de, ilk başta bu tartışmada kendini destekleyen bilim adamlarının çoğu, zamanla Darıvin ’in görüşlerini benimseyerek bu doğrultuda araştırmalar yapmaya başladılar.
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi