AGUINALDO, Emilio (1869-1964)
Filipinli siyasi önder. Ülkesinin bağımsızlığı için İspanya ve ABD’ye karşı savaşmıştır.
22 Mart 1869’da Filipinler’de Cavite bölgesinde doğdu; 6 Şubat 1964’te Manila’da öldü. Çinli ve Tagalog karışımı bir aileden geliyordu. Manila’da eğitim gördükten sonra, 1890’da Cavite bölgesi belediye başkanı oldu. Bu bölgede, İspanyol’ sömürge yönetimine karşı savaşanların önderi durumuna geldi. 1897’de, bağımsızlık hareketi önderleri, İspanyol yönetimince sürgüne gönderildi. 1898’de ABD, İs-panya’ya savaş açarak Filipinler’i işgal etti. Bu olay üzerine, Hong Kong ve Singapur’daki ABD elçileriyle görüşen Aguinaldo, ABD ile işbirliği yaparak İspanyol yönetimine karşı savaşmak istedi. Filipin-ler’e döndükten sonra İspanyollar’m yerini ABD’nin aldığını görerek bağımsız Filipin Cumhuriyeti’ni kurdu. Filipin Cumhuriyeti’nin devlet başkanı olarak üç yıl boyunca ABD ile savaştı. 1901’de yenildi ve ABD ile anlaşmaya zorlandı.
1935’e değin siyasal yaşamda etkin bir rol oynamadı. 1935’te Filipinler, ABD vesayeti altında özerk bir yapıya kavuştu. Aguinaldo, devlet başkanlığı için adaylığını koydu ama seçilemedi. 1941’de Japonya, Filipinler’i işgal edince, Japonya’mnyanmdayer aldı. 1945’te ABD, Filipinler’i Japonya’dan geri aldıktan sonra işbirlikçilik suçuyla tutuklandı. Daha sonra genel aftan yararlandı.
1950’de, devlet başkamna danışmanlık görevi yapan Devlet Konseyi’ne seçildi. Yaşamının son yıllarında bağımsızlık mücadelesine katılmış yaşlı savaşçılara yardım kurumunun başkanlığını yaptı.
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi