ALAEDDİN ALİ BEY [Karamanoğlu] ( ? -1398)
Karaman beyi. Osmanlılar’ın Anadolu’da yayılmasına karşı direnmiş, Yıldırım Bayezid tarafından öldürülmüştür.
Karaman Beyi Halil Bey’in oğludur. Karaman beyi olmasından önceki yaşamı hakkında pek az şey biliniyor. Babası Halil Bey’in ölümünden sonra Karaman Beyliği uzun süre taht çekişmelerine sahne oldu. Alaeddin Ali Bey’in, 1350’lerin sonlarına doğru Karaman beyi olduğu sanılmaktadır. Bazı kaynaklarda Alaeddin Ali Bey’in tahta geçiş tarihi 1361 olarak da gösterilmiştir.
Alaeddin Ali Bey, Anadolu’da çekişme durumundaki Türk beylikleri içinde en güçlüsü olan Osmanlı Beyliği ile iyi ilişki kurmuş, Orhan Bey’in Rumeli seferine asker yardımında bulunmuş ve I. Murad’m kızı Melek Sultan ile evlenmişti. Ancak, Osmanlılar’ın Anadolu’daki güçlerini Rumeli’ye de yayılarak artırma yoluna gitmeleri karşısında, beylikler arası ittifaklarla bu güçlenmenin önüne geçmeye çalışmıştır.
1359’da Kıbrıs Krallığı’nın Anadolu’nun güney kıyılarına egemen olma girişimine karşı bu yöre beylikleri ile birlikte mücadele etti. Bu bölgedeki çarpışmalar çeşitli aralıklarla 1367’ye değin sürdü. Bu tarihte Alaeddin Ali Bey büyük bir orduyla Gorigos’u (İçel’de) kuşattı. Kuşatmanın başarıya ulaşamamasına karşın, Kıbrıslılar geri çekilmek zorunda kaldılar.
Alaeddin Ali Bey ile I. Murad arasındaki ilk karşılaşma 1361’de’3ldu. Ankara Ahileri ve Eretnaoğ-lu Mehmed Bey ile ittifak yapan Alaeddin Ali Bey, Bursa ve İznik önüne dek geldiyse de önemli bir sonuca ulaşamadı. Daha sonra Sivas’ı elinde tutan Kadı Burhaneddin ile savaşa tutuşan Alaeddin Ali Bey, bir ara Kayseri’yi ele geçirmiş, ancak Kadı Burhaneddin’in karşı saldırısı üzerine geri çekilmek zorunda kalmıştı.
I. Murad’ın Rumeli’de savaşta olduğu sırada, Osmanlılar’ın Hamidoğulları’ndan satın aldıkları Yalvaç, Karaağaç ve Seydişehir’e saldıran ve Beyşehir’i ele geçiren Alaeddin Ali Bey’in bu tutumu üzerine I. Murad, Karamanoğulları’na savaş açtı. Konya yakınlarındaki savaşta Timurtaş Paşa’nın güçleri karşısında yenilgiye uğrayan Alaeddin Ali Bey Konya’ya çekildi ve kentin kuşatılması üzerine karısı, I. Murad’ın kızı Melek Sultan’ı barış istemek için aracı olarak gönderdi. Karamanlılar’ın ele geçirdikleri yerleri geri verme-
leri koşuluyla barış yapıldı.
1389’da, I. Murad’m Kosova’da ölümü üzerine yeniden savaşa başlayan Alaeddin Ali Bey, I.Bayezid’ in Konya’yı kuşatması üzerine ele geçirdiği yerleri geri vererek barış yapmak zorunda kaldı. 1390-1394 arasında Kadı Burhaneddin ile çatışmaya devam eden Alaeddin Ali, bu tarihte Timur’un Anadolu’ya girmesi ile birlikte ona bağlılığını ilan etti. I. Bayezid Eflâk seferinde iken Ankara’ya baskın yapan Karamanlılar, Anadolu Beylerbeyi Sarı Timurtaş Paşa’yı esir alarak Konya’ya götürdüler.
I. Bayezid, bu olay üzerine yeniden Konya üzerine yürüdü. Alaeddin Ali Bey savaşı engellemek için Timurtaş Paşa’yı serbest bıraktı ise de, yaklaşan Timur tehlikesini göğüslemeden önce Anadolu beylikleri sorununu çözmek isteyen Bayezid, seferi sürdürdü ve 1398’de Konya’yı ikinci kez kuşattı. On günlük bir kuşatmadan sonra kent halkı teslim olmayı kabul etti. Alaeddin Ali Bey, I. Bayezid ile Konya içinde karşılaşmak zorunda kaldı ve halktan hiçbir destek görmediği için yenilerek esir düştü ve öldürüldü.
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi