HACİB MANSUR ( ? – 1002 )
Endülüs Emevi devlet adamı. Yönetimde büyük güç kazanmış, devletin sınırlarını genişletmiştir.
Gerçek adı İbn Ebi Amir’dir. Doğum yeri ve tarihi bilinmiyor. 9 Ağustos 1002’de Medinetü’s-Salim’de (Medineceli) öldü. Ispanya’ya yerleşmiş Yemenli bir Arap ailesinden gelmektedir.
Ispanya’daki Hıristiyan krallara karşı kazandığı zaferlerden ötürü el-Mansur Billah (Tanrının yardımı ile zafere ulaşan) sanını aldı. İsmi Batı kaynaklarında Al-manzur olarak geçer. Kurtuba’da öğrenim gördükten sonra II. Hakem’in (961-176) karısının ve oğlunun mallarının kâhyası olarak sarayda göreve başladı. Darphane denetleyiciliğinde, İşbiliye ile Ni-ebla bölgeleri kadılığında bulundu. Bu görevleri sırasında büyük güç kazandı.
II. Hakem’in 976’da ölümü üzerine yerine çocuk yaştaki oğlu II. Hişam geçti. Mansur da vezirliğe getirildi. Önce Slav kökenli Sakâlibe adı verilen askerlerden oluşan muhafız kıtasını ortadan kaldırdı. Bu kuvvetlerin yerine Mağrip (Kuzey Afrika) kökenli paralı askerlerden bir birlik kurdu. Kuzey’deki Hıris-tiyanlar’a karşı açılan seferde orduya komuta etti. Büyük bir savaş ganimetiyle Kurtuba’ya döndü. 977’de mülki yönetimin başında bulunan, halifenin bütün yetkilerini temsil eden, askeri yönetimi ve tüm eyaletleri de denetimi altmda bulunduran hacibliğe atandı. II. Hişam’ı devlet işlerinden uzak tutmak için Kurtuba yakınında Medinetü’z-Zahire adını verdiği sarayı yaptırdı. Halife saltanatı süresince burada oturdu.
981’de Leon Kırallığı’na karşı sefere girişti. Zamaro’yu ele geçirdi. Leon Kıralı III.-Ramiro, Kastilya Kontu Fernandez ve Navarro Kralı ile birleşti. Mansur bu orduyu da Ruedo yakınında yenilgiye uğrattı. Daha sonra seferler kuzeybatıya yöneldi. 997’de Santiago de Compostella seferinde Hıristiyanlar’m ünlü tapınağı Saint George ele geçirildi. Ölümünden sonra yerine geçen oğlu Abdülmelik el-Muzaffer birkaç yıl yönetimi elinde tuttu.
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi