James William Fulbright (1905 – 9 Şubat 1995)
ABD’li bir siyaset adamı olan James William Fulbright, ülkesinin dış politikasıyla ilgili görüşleri ve kendi adıyla anılan burslarla tanınmıştır.
9 Nisan 1905’te Montana Eyaleti’nde doğan Fulbright, Arkansas Üniversitesi'nden 1925 yılında mezun olduktan sonra Oxford Üniversitesi'ne bağlı Pembroke College’a girdi ve 1928'de lisans, 1931'de yüksek lisans diplomasını aldı. Avrupa'daki seyahati sırasında uluslararası ilişkilere olan ilgisi arttı. 1934’te George Washington Üniversitesi'nden hukuk diplomasını aldı.
1934-1935 yıllarında Adalet Bakanlığı’nda avukat olarak çalışan Fulbright, 1935-1939 arasında George Washington ve Arkansas üniversitelerinde hukuk dersleri verdi. 1939-1941 arasında Arkansas Üniversitesi'nde rektörlük görevini üstlendi.
1942'de Demokrat Parti adayı olarak Temsilciler Meclisi'ne seçilen Fulbright, 1945'te senatör oldu ve 1974 yılına kadar senato üyeliğini sürdürdü. Senatodaki görevi boyunca Bankacılık ve Para Komitesi ile Dış İlişkiler Komitesi’nde yer aldı.
1946’da ABD'de yaşayanlarla diğer ülkelerdeki insanlar arasında kültürel ilişkilerin geliştirilmesini amaçlayan bir program önerdi. Bu program, öğrencilerin, öğretmenlerin, bilim insanlarının değişimini hedefliyordu ve Fulbright Yasası adı altında Kongre'de onaylandı. Programın uygulanabilmesi için savaştan arta kalan araç gereç stoklarının satışından elde edilecek kaynaklar kullanılacaktı. Program başladıktan sonra, dünya genelinden binlerce kişiye eğitim fırsatları sağlandı.
Fulbright, 1959-1974 yılları arasında Senato Dış İlişkiler Komitesi'nin başkanlığını üstlendi. ABD'nin dış politikasının daha ılımlı olması gerektiğini savunarak sosyalist ülkelerle daha yakın ilişkiler kurulması gerektiğini öne sürdü. Ayrıca, ABD'nin Asya, Afrika ve Latin Amerika ülkelerindeki devrimci hareketlere müdahalesini sınırlamak gerektiğini savundu. Örneğin, Başkan Johnson'un 1965'te Dominik Cumhuriyeti'ne asker gönderme kararını eleştirdi ve Dominik'teki komünist tehdidin abartıldığını belirtti. Ayrıca, Vietnam'a yapılan ABD müdahalesini sorguladığı 1966'daki Dışişleri Komitesi soruşturmasında ABD'nin Vietnam politikasının hatalı olduğunu vurguladı. Başkanın yabancı ülkelere asker gönderme yetkisine karşı çıktı ve Çin ile ilişkilerin düzeltilmesi için Kore, Vietnam ve Tayvan konusunda anlaşmaya varılması gerektiğini savundu. Senatörlükten ayrıldıktan sonra avukatlık yaptı.
James William Fulbright'in önemli eserleri:
"The Arrogance of Power" (1966): Fulbright'in dış politika ve Amerikan gücü üzerine eleştirel bir değerlendirme sunan önemli bir kitabıdır.
"Old Myths and New Realities" (1964): Fulbright'in dış politika ve uluslararası ilişkiler konularında yazdığı bir diğer önemli eseridir. Kitap, Amerikan dış politikasının geçmişteki mitlerini ve çağdaş gerçekleri ele alır.
"The Price of Empire" (1989): Fulbright'in ABD'nin küresel güç olarak rolünü ve bu rolün maliyetlerini incelediği bir kitaptır. Kitap, ABD'nin dünya çapındaki askeri varlığı ve bu varlığın ulusal bütçeye olan etkileri üzerine odaklanır.
Konuşmalar ve makaleler: Fulbright, senatörlük dönemi boyunca birçok önemli konuşma ve makale kaleme almıştır. Bu metinler, genellikle Amerikan dış politikası, uluslararası ilişkiler ve barış konularını ele alır ve Fulbright'in düşüncelerini ve görüşlerini içerir.