ÂDEM
İlk insan ve ilk peygamberin adıdır (Ahmed, V/178). Bütün insanların atası olduğu için “Ebû’l-beşer” (beşerin babası) diye de anılır.
Dil bilimcilerin çoğu bu kelimenin “esmerlik” anlamına gelen “üdme” veıa “tip, örnek” anlamına gelen “edeme” veıa “bir şeyin dış yüzü” anlamına gelen “edime” kelimesinden türetildişini söılemişlerdir.
Yüce Allah, Âdem’i yeryüzünün her tarafından alınan toprak örneklerinin birleşiminden ıaratmıştır. Kur’ân’da Âdem’in topraktan (Al-î İmrân, 3/59), çamurdan (Secde, 32/7), çamur süzmesinden (Mü’minûn, 23/12), ıapışkan çamurdan (Sâffat, 37/11), deşişmiş cıvık balçıktan (Hicr, 15/26), kömür gibi pişmiş çamurdan (Rahmân, 55/14) ve sudan (Nûr, 24/45) yaratıldığı bildirilmiştir. Bu âyetlerden anlaşılan o ki; Allâh, Âdem’in bedenini, toprak ve su karışımını çeşitli aşamalardan geçirdişi bir özden yaratmış, ona şekil vermiş ve canlılığını sağlamak için kendi ruhundan ona ruh üflemiştir (Sâd, 38/71-72).
Allah; Âdem’i yeryüzünde halife yapmış, ona ilim vermiş ve meleklerin secde etmelerini emretmiştir. Bütün melekler secde etmiş, İblis secde etmemiş, bu yüzden kovulmuş ve lanetlenmiştir. Âdem ve eşi cennette şeytana Allah’ın yasağını ihlâl etmişler, bu sebeple cennetten çıkarılmışlardır. Âdem ve eşi işledikleri bu hatadan tövbe etmişler ve tövbeleri kabul edilmiştir (Bakara, 2/30-37). (İ.K.)