AHMET FEHİM Tiyatro sanatçısı (İstanbul 1856-1930).
I. ve II. Meşrutiyet dönemlerinde türk tiyatrosunun ünlü isimlerinden olan, özellikle Ahmet Vefik Paşa’nın Moliere uyarlamalarında sanat yeteneğini ortaya koyan Ahmet Fehim, tiyatroyu gerçek bir sanat kabul eden, düzenli ve saygılı bir aktör kişiliğiyle Cumhuriyet döneminde de etkili olmuş usta bir sanatçıdır.
Kendisini sahnede görüp seyredenlerin anlattıklarına göre, en küçük bir hafiften alışı bile hoşgörüyle karşılamazdı. Türk halkının yaşayışını yansıtan oyunlarda, türk insanını bulmağa son gücüyle çaba gösterir, günün modası olan fransız komedilerinde ise, rolünün kalıbına girmeğe çalışır ve başarırdı da. Zaman zaman ağırbaşlı oyunlarda, melodramlarda görünmüşse de, onun asıl büyük yeteneği komedilerde ortaya çıkar. Çevresine tiyatro zevkini aşılaması, bu sanata gönül vermiş genç arkadaşlarını yüreklendirip sahneye bağlaması onun en belirgin özelliklerindendir. Nitekim, bu
gençlerin çoğu sonradan tiyatroda ün yapmış, yerlerini bulmuştur. Bu bakımdan Ahmet Fehim, bugünkü türk tiyatrosunun temel taşlarından biri sayılır. Hattat ve bilgin Abdülkadir Efendi’niıı oğlu olan Ahmet Fehim, on üç yaşındayken Tophane’ye girdi, tornacılık öğrendi. Bir yandan İdareî Mahsusa (Tersane) fabrikasında tornacılık yaparken, bir yandan da Sanayi Mektebi’nde ders veriyordu. Zamanla fabrikanın atelye şefliğine kadar yükseldi.
Ahmet Fehim’i, bütün bunlardan başka fotoğrafçılık, klişecilik (çinkografi) ve süsleme sanatları da ilgilendiriyordu. Ama tiyatroya olan sevgisi hepsinden; ağır basmıştır. Çocukluk ve gençlik çağı, Gedikpaşa’daki Güllü Agop Tiyatrosu’nun en parlak dönemine rastlar. Önceleri bu tiyatroda oynanan eserlerin tutkun bir seyircisi oldu, sonradan oyuncularla tanışıp yakın arkadaşlıklar kurarak çevrelerine girdi. Böylece tiyatro, onun için vazgeçilmez bir tutku haline geldi. 1876 Rus Savaşı patlak verince, Ahmet Fehim’in tiyatro dünyasına girmesi için bir fırsat doğdu: topluluğun ermeni aktörleri Edirne’ye gitmiş, kadroda boşalmalar olmuştu. Ahmet Fehim de Çifte sağırlar adlı bir komedide uşak Boaifas rolüyle sahneye adımını attı (1876). Bu hevesli gencin başarısını gören tanınmış tiyatro adamı Tomas Fasulyeciyan onunla ilgilendi, 1880’-de kurduğu toplulukla birlikte Ahmet Fehim’i de Bursa’ya götürdü. O sırada Bursa valisi olan Ahmet Vefik Paşa, hiç vakit geçirmeden şehirde bir «Tiyatro Muhipleri Encümeni» kurmuş, genellikle Mo-liere’den kendi uyarlamalarım sahnelemek için bir tiyatro binası yaptırmıştı. Tomas Fasulyeciyan topluluğunun Bursa çalışmaları beş yıl kadar sürdü (1880 -1885) Bu süre içinde Ahmet Vefik Paşa’-mn bütün Moliere uyarlamaları sahnelenmiş, Ahmet Fehim de belli başlı rolleri canlandırırken Ahmet Vefik Paşa’nm ilgisini çekmişti. Gerçekten de, Ahmet Vefik Paşa gibi az rastlanır bir sanat adamının ve Fasulyeciyan gibi tecrübeli bir tiyatrocunun yardımlarıyle Ahmet Fehim’in sanatında büyük gelişmeler oldu. Mizah anlayışı olan usta bir komedyen kişiliğiyle hemen dikkati çekti. Özellikle Zor nikâh’-ta büyük başarı kazandı.
Ahmet Vefik Paşa valilikten ayrılınca Bursa’daki tiyatro çalışmaları da durdu. Topluluk önce Filibe’ye gitti; sonra Edirne, Çanakkale, Trabzon, Ordu gibi şehirlerde temsiller verdi. Ahmet Fehim iki yıldan fazla Ankara’da kaldı. Bu arada geçimini oyunculuk ve tabelacılık yaparak sağladı. Ankara’da tiyatro çalışmaları yanında, çeşitli sanat çabalarına önayak oldu, ilk konserleri düzenledi.
İstanbul’a döndükten sonra Mmakyan’m Osmanlı Dram Kumpanyası’na girdi; sanat yeteneğine pek uygun düşmeyen melodramlarda oynadı. Türkiye’de yeni yeni tutulmağa başlayan kısa fransız komedilerinde de rol aldı. İkinci Meşrutiyet’ten sonra çeşitli topluluklar kurarak çalışmalarını sürdürdü. Meşrutiyetin ikinci günü, Şemsettin Sami Bey’in Beso’sı ile Namık Kemal’in Vatan yahut Silistre’sini sahneledi.
Çevresinde yeni yetişen genç aktörlere yol gösteren Ahmet Fehim, yaşlandıkça öğretmenlik görevine daha çok önem verdi. Birinci Dünya Savaşı’ndan kısa süre, Dârülbedayi’nin kurulduğu sıralarda Paris’ten getirtilen Antoine’ni yönetimi sırasında, kendisine komedi bölümü öğretmenliği verilmişti. 26 ocak 1926’da Maarif vekili Mustafa Necati’nin himayesinde 50. sanat yılı Jübilesi yapıldı. Ahmet Fehim, 1917’de Türkiye’de ilk sinema çalışmaları başladığı sırada, Mürebbiye, Binnaz gibi filimlerde de rol aldı.