BERTILLON, Alphonse (1853-1914)
Fransız kriminolog. Suçluların kimliğini belirlemek için geliştirdiği yöntemle tanınmıştır.
23 Nisan 1853’te Paris’te doğdu. 13 Şubat 1914’te İsviçre’nin Münsterlingen kentinde öldü. Öğrenimini İngiltere’de tamamladı. Fransa’ya döndükten sonra 1878’de Paris emniyet müdürlüğünde çalışmaya başladı. 1888’de aynı yerde adli kimlik tespiti bölümünü kurmakla görevlendirildi.
Bertillon’un yaşadığı dönemde, sabıkalıların kimliğinin belirlenmesi çok zordu. Suç işleyenlere damga vurulması biçimindeki uygulama kaldırılmış, sabıkalıların resimlerinin toplanması yöntemi de başarısızlıkla sonuçlanmıştı. İstatistikçi Quetelet’ten büyük ölçüde etkilenen Berrillon, gelişkin kişilerde iskelet yapısının değişmemesi, insan vücudunun boyutlarının ölçülebilmesi ve bu ölçümlerin tekrarlanması sonucunda hata payının azaltılabilmesi gibi olgulardan hareket ederek yeni bir kimlik belirleme yöntemi geliştirmiştir. “Antropometri” ya da “Bertillonage” adıyla bilinen bu yöntem 1888’de Fransa’da resmi olarak kabul edilmiş ve diğer ülkelerde de uygulanmaya başlamıştır. Bertillon on bir vücut ölçüsü temelinde başlattığı yöntemini daha sonra gözlerdeki, saçlardaki ve derideki renk farklılıklarını, yara izlerini, lekeleri ve sakatlık belirtilerini ekleyerek, daha da geliştirmiş, verilerine suçluların standartlaştırılmış fotoğraflarını eklemiştir. Ancak yöntemin kadınlara ve fiziksel olarak olgunlaşmamış kişilere uygulanmasında karşılaşılan güçlükler yüzünden, parmak izlerinden de yararlanmaya başlamıştır.
Parmak izlerini inceleyen bilim dalının (daktilografi) yaygın olarak kullanılmaya başlanmasıyla “Bertillonage yöntemi” önemini kaybetmiştir. Bununla birlikte, Bertillon geliştirdiği fotoğraf teknikleriyle kriminoloji alanındaki gelişmelere katkıda bulunmuştur.
• YAPITLAR (başlıca): İdentifications anthropometriques: ınstructions signaletuquesi 1885, (“Antropometrik Kimlik Tepitleri: Dış Görünüşe ilişkin Bilgiler”); La Photographie Judiciaire, 1890, (“Adli Fotoğraf”).
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi