BRIAND, Aristide (1862-1932)
Fransız devlet adamı. 1906-1932 arasında 11 kez başbakan, 15 kez de dışişleri bakanı olmuştur.
28 Mart 1862’de Nantes’da doğdu, 7 Mart 1932’de Paris’te öldü. Ortaöğrenimini Nantes’da gördükten sonra, Paris’te Hukuk Fakültesi’ni bitirdi. Avukat olarak Saint-Nazaire barosuna yazıldı. Hukuk öğrenimi sırasında ve sonrasında Le Peuple (“Halk”), Lanterne (“Fener”), Petite Republique (“Küçük Cumhuriyet”) gibi sol eğilimli dergilerde makaleleri yayımlandı ve 1904’te L’Humanite’nin (“İnsanlık”) kurulmasında Jean Jaures’le işbirliği yaptı.
1889, 1893 ve 1898 seçimlerinde Millet Meclisi’ne girmeye çalıştıysa da başarılı olamadı. Bu dönemde sosyalist çevrelerde tanınmaya başlayan Briand, Jean JaureS’veRene Viviani’nin ılımlı parlamenter kanadıyla işbirliği yaptı. 1894’te yapılan Nantes Kongresi’n-de Jaures’in önderliğindeki ılımlı sosyalistlerle sol kanatta yer alan Jules Guesde ve yandaşlarını genel grevi siyasal bir araç olarak kullanma konusunda birleştirmeyi başardı. 1901’de Fransız Sosyalist Parti-si’nin genel sekreterliğine getirilen Briand, 1902’de Loire’dan milletvekili seçildi. Sosyalistlerin burjuva hükümetlerine katılmasını savunan Briand, 1905’te Birleşik Sosyalist Partisi’nin disiplinine karşı çıktı ve bağımsız sosyalistler arasında yer aldı.
Briand’m hükümetteki ilk başarısı, 1905’te Fransa’da kilise ile devletin birbirinden ayrılması sonucunu veren yasanın çıkarılmasıydı. Bu başarısı üzerine 1906’da milli eğitim ve dinler bakanı olarak hükümete katıldı. Ancak burjuva hükümetinde görev alması Jaures ve öteki sosyalistlerle arasındaki çatışmayı artırdı.
Briand’m devlet adamı olarak III.Cumhuriyet döneminde yoğun bir siyasal yaşamı oldu. 1906-1932 döneminde 11 kez başbakan, 15 kez de dışişleri bakanı oldu. 1906-1909 arasında Georges Clemenceau’nun ilk hükümetinde milli eğitim bakanlığı yaptıktan sonra, Temmuz 1909-Kasım 1910 döneminde ilk kez başbakan oldu. Bu dönemde demiryolları işçilerinin grevinde baskıcı yöntemler kullanıldı. Mart 1913’te nispi temsil sistemi için hazırladığı tasarının senatoda reddedilmesi sonucu istifa etti.
I.Dünya Savaşı sonrasında, Briand’ın en önemli başarısı, Fransa, Almanya ve Belçika’nın Versailles Barışı ile çizilmiş olan Almanya’nın batı sınırlarını karşılıklı olarak garanti ettikleri ve kuvvete başvurarak bu sınırları değiştirmeyeceklerine: söz verdikleri
1925 tarihli Locarno Antlaşmasını, Stresemann ve Chamberîain ile birlikte imzalamaktı. Briand’ın uluslararası barışın korunması yönündeki bir başka çabası da, 1928’de Belçika, Polonya ve Çekoslovakya’nın imzaladığı, daha sonra 60 ülkenin katıldığı, “uluslararası ilişkilerde savaşın ulusal siyasetin bir aracı olarak kabul edilmemesini” benimseyen Briand-Kellogg Paktı’nın hazırlanmasına katkıda bulunmasıdır. Eylül 1930’da Briand, Avrupa’da federal birlik sisteminin kurulması hakkmdaki muhtırayı imzaladı. Briand’ın barış yönündeki çabaları, 1926’da Nobel Barış Ödülü’nü almasına neden oldu. 1931 Haziranı’nda seçimleri kaybetti. Ocak 1932’de yürüttüğü dışişleri bakanlığından hastalığı nedeniyle istifa etti.
• KAYNAKLAR: V.Thomson, Briand: Man of peace, 1930.
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi