BLEGEN, Carl William (1887-1971)
ABD’li arkeolog. Kazılarıyla Yunan tarihöncesi araştırmalarına önemli katkılarda bulunmuştur.
27 Ocak 1887’de doğdu. Ortaöğrenimini bir papaz okulunda yaptı. Yale ve Minnesota üniversitelerinde okudu. 1913’te Atina’daki American School of Classical Studies (Amerikan Klasik Çağ Araştırmaları Okulu) adlı arkeoloji kurumuna girdi. Burada çeşitli görevler aldı, 1948’de müdürlüğe yükseldi. Aynı zamanda arkeoloji eğitiminde de çalıştı; 1927-1957 arasında ABD’deki Cincinatti Üniversitesi’nde klasik arkeoloji öğretmenliği yaptı. Batı Anadolu’da Troya ve Yunanistan’da Pylos kazılarını yönetti. 24 Ağustos 1971’de öldü.
Blegen L Dünya Savaşı öncesinde ve sonrasında Yunanistan’da Korint dolaylarındaki çeşitli tarihöncesi yerleşmelerde stratigrafik araştırmalar yapmış, buralarda birbiri arkasına gelen kültürleri izleyerek Neolitik Çağ’a kadar inmiştir. Bu çalışmalarıyla Geç Myken dönemini açıklığa kavuşturmuştur. 1931’de Argos Heraion’unda yaptığı kazıda ortaya çıkardığı Myken mezarlığı da aynı döneme ilişkin bilgilere katkıda bulunmuştur.
1932-1938 arasında Batı Anadolu’da Troya’da sürdürdüğü kazılarla Blegen, önceSchliemann’ın, sonra Dörpfeld’in aynı yerde daha önce yapmış oldukları kazılan sonuçlandırmıştır. Araştırmalarıyla, Dörpfeld’in bulduğu gibi üst üste 9 yerleşme tabakası olduğunu doğrulamış, daha özenli incelemelerle yeni ara tabakalar ortaya çıkartarak bu sayıyı 40’a yükseltmiştir. Troya VI diye anılan tabakanın İÖ 14. yy başında bir depremle yıkıldığını saptamış, bu bulguya dayanarak Homeros’un İlyada’sındaki İlion kentinin eskiden kabul edildiği gibi Troya VI değil de, zaman bakımından onu izleyen VII a tabakası olduğunu ileri sürmüştür. Ancak bu düşünce henüz kesin verilerle kanıtlanmış değildir.
Yunanlı arkeolog K. Kourouniotis’in 1939’da Mora Yarımadası’nm güneybatısındaki Navarino Körfezi yakınında keşfettiği Myken kalıntılarının Homeros’da adı geçen ve İÖ 13. yy’a ait Pylos kenti olduğu anlaşılmış, bunun üzerine Blegen burada Yunanlılar’la ortak bir kazıya girişmiştir. II. Dünya Savaşı’yla kesintiye uğrayan çalışmalar, 1952’de yeniden başlamıştır. Ortaya çıkarılan sarayın Myken ve Triyns şatolarıyla benzerlikler gösterdiği saptanmıştır. Ayrıca kazıda, Girit uygarlığında kullanılmış olan ve Linear B adıyla anılan yazı ile yazılmış bini aşkın pişmiş toprak tablet bulunmuştur. M. Ventrice’in 1953’te bu tabletleri okumasıyla Linear B yazısının Yunan kökenli olduğu ortaya çıkmıştır.
Blegen, Pylos’taki keşifleriyle Myken araştırmalarına yeni boyutlar getirmiştir. Örneğin Girit’teki Knossos Sarayı’nın, o güne kadar öne sürüldüğünden daha geç bir dönemde, Pyi Sarayı’na yakın bir tarihte, yani 13. yy’ın sonlarında yıkılmış olduğu onun bu çalışmasıyla anlaşılmıştır.
• YAPITLAR (başlıca): Karakou, a Prehistoric Settlement near Corinth, 1921, (“Karakou, Korint Yakınında bir Tarihöncesi Yerleşmesi”); The Premycenean Pottery of Southern Mainland, 1925, (“Güney Yunan Yarımadasındaki Myken Öncesi Çanak Çömleği”); Zygouries, a Prehistoric Settlement in the Valley of Cleonae, 1928, (“Zygouries, Cleonae Vadisi’nde bir Tarihöncesi Yerleşmesi”) ; Prosymna, the Helladic Settlement Preceding the Argive Heraeum, 1937, (“Prosymna, Argos Heraionu’nu izleyen bir Hellad Yerleşmesi”); Troy and Troyans, 1963, (“Troya ve Troyalılar”); The Palace of Nestor at Pylos in 1Westem Messenia, 1973, (ö.s.), (“Batı Messenia’daki Pylos’da- Nestor’un Sarayı”).
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi