BECCARIA, Cesare (1738-1794)
İtalyan hukukçu ve iktisatçı. Kriminoloji konusundaki reformcu düşünceleri ile tanınmıştır.
Cesare Bonesana Marchese di Beccaria 15 Mart 1738’de Milano’da doğdu. 28 Kasım 1794’te Milano’ da öldü. Soylu bir ailenin çocuğuydu. 1758’de Padova Üniversitesi’nden hukuk doktorası aldı. 1761’de Kuzey İtalya’da genç aydınların ve reformcuların oluşturdukları bir gruba katıldı. 1762’de Milano para sisteminin reformuna ilişkin bir deneme yayınladı. 1768-1771 arasında Milano’daki Palatine Okulu’n-da iktisadi politika dersleri verdi. 1771’de Milano Yüksek Ekonomik Konseyı’ne atandı. Ölümüne kadar çeşitli kamu görevlerinde bulundu.
Ceza hukukunda reform önerileri
Beccaria’nın düşünsel gelişmesinde Fransız ve Ingiliz Aydınlanman düşünürlerinin özellikle Mon-tesquieu’nün büyük etkisi olmuştur. Beccaria Milano Cezaevi’nde çalışan ve vakın arkadaşı olan Alessandro Verri aracılığıyla bu kurumu ve içinde yaşadığı dönemin cezalandırma anlayışını yakından tanımak olanağı bulmuştur. 1764’te yayımlanan Dei delitti e delle pene (“Suç ve Ceza Üzerine”) adlı kitabında dönemin ceza hukuku uygulamalarına, gerekçesi belirtilmeyen tutuklamalara, savunma olanaklarının sınırlılığına, işkence yöntemlerine karşı çıkmıştır. “En çok sayıda kişi için en çok yarar” biçimindeki favdacı ilkeden hareket eden Beccaria, cezanın amacının suç işlenmesini engelleyerek ya da azaltarak toplumun korunması olduğunu ileri sürmüştür. Bu önermenin sonucu olarak cezanın işlenen suçla orantılı olarak verilmesini savunmuştur. Suçun önemini saptayacak ölçüt ise, topluma yönelen tehlikenin derecesidir.
Beccaria’ya göre toplumda suç işleme oranının azaltılabilmesi için yasaların düzeltilmesi ve yayımlanması, eğitimin yaygınlaştırılması gerekmektedir. Gizli yargılama yöntemi kaldırılmalı, sanığın kendisini savunması için gerekli tüm olanaklar sağlandıktan sonra toplumsal zarar ile orantılı olarak ceza verilmelidir. Beccaria mülkiyete karşı işlenen suçlara para cezası verilmesini, suçlunun parayı verememesi durumunda bunun hapis cezasına çevrilmesini, siyasal suçların ise sürgünle cezalandırılmasını önermiştir. Beccaria idam cezasına karşı çıkarak ömür boyu hapsi savunmuş, cezaevlerindeki koşulların iyileştirilmesi, suçluların belirli ölçütler içinde sınıflandırılması ve ayrılmasının gerekliliğinden söz etmiştir.
Beccaria, iktisadi düşüncelerini, 1769-1770 döneminde verdiği ders notlarından oluşan ve 1804’te yayımlanan Elementi di economia pubblica (“Kamu İktisadının Öğeleri”) adlı kitabında ortaya koymuştur. Beccaria önce merkantilist iktisadi politikayı savunmuş daha sonra tarımı tek üretken sektör olarak değerlendiren Fizyokratların görüşlerini benimsemiştir. Beccaria, loncaların kaldırılmasını ve ulusal devlet sınırları içinde serbest ticareti savunmuşun Ancak dış ticarette tam serbestlikten yana olmamıştır. Yaptığı kamu görevlerinde tahıl ticareti, para ve vergi konularında Pietro Verri ve G.R. Carli’nin ekonomik reformlarına yardımcı olmuştur.
Beccaria nüfus artışı ile kaynaklar arasındaki ilişkiyi araştırmış değer kuramı üzerinde çalışmıştır.
Beccaria ölüm cezasının kaldırılmasını savunan ilk hukukçudur. Ceza hukukuna ilişkin reformcu görüşleriyle çağdaşı birçok hukukçuyu, özellikle AvusturyalI Sonnenfels, İtalyan Renazzi ve Filangieri, İngiliz Blackstone, Howard, Bentham ve Romilly’yi büyük ölçüde etkilemiştir. Prusya’da II. Friedrich, Rusya’da II. Katerina ceza hukukunun yeniden düzenlenmesinde Beccaria’nm düşüncelerinden yararlanmışlardır. ABD’de ise özellikle Pennsylvania Eya-leti’nin ceza yasasının oluşturulmasında Beccaria’nın yapıtlarına başvurulmuştur.
• YAPITLAR (başlıca): Dci delitti e delle pene, 1764, (“Suç ve Ceza Üzerine”); Elementi di economia pubblica, 1804, (“Kamu İktisadının Öğeleri”).
• KAYNAKLAR: C. Phillipson, Three Criminal Laıv Reformers: Beccaria, Bentham, Romilly, 1923; M. Maestro, Voltaire and Beccaria as Reformers of Criminal Laıv, 1942.
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi