BOVET, Daniel (1907 – 8 Nisan 1992)
İsviçre asıllı İtalyan farmakoloji uzmanı. Antihistaminikler ve sentetik kürar üzerine yaptığı çalışmalarla 1957 Nobel Fizyoloji ve Tıp Ödülü’nü kazanmıştır.
23 Mart 1907’de İsviçre’nin Neuchâtel kentinde doğdu. Cenevre Universitesi’nde zooloji ve anatomi okudu. 1929’da doktorasını aldı. 1937’de Paris’teki Pasteur Enstitüsü’ne girerek tıbbi kimya laboratuvarı-nı yönetti. En önemli çalışmalarını bu enstitüde yapan Bovet 1937 yılında bazı alerjik belirtilere karşı etkili olan bileşikler geliştirdi. 1944’te ilk antihistaminik olan pirilamini (mepiramin), 1947’de ise kasların gevşetilmesinde kullanılan galamini buldu. Aynı yıl bir araştırma enstitüsü kurmak üzere Roma’ya davet edilen Bovet, bir süre sonra İtalyan vatandaşlığına geçti. 1957 yılında Tıp ve Fizyoloji dalında Nobel Ödülü’nü aldı. 1964 yılında Sassari Üniversitesi’nde farmakoloji profesörü oldu.
Bovet’in Pasteur Enstitüsü’ndeki çalışmaları vücuttaki streptokok bakterilerine karşı etkili olduğu saptanan ve 1935 yılında Domagk tarafından bulunan sulfakrizoidin (prontosil) adlı madde üzerine yaptığı incelemelerle başlar. Bu maddelerin streptokoka karşı vücutta etkili olduğu halde deney tüplerinde aynı sonucu vermemesi Bovet’yi sulfakrizoidinin vücutta değişime uğradığı ve bu değişik şekliyle bakterilere karşı etkili olduğu sonucuna götürdü. Bovet ve arkadaşları bu saptamadan yola çıkarak sulfakrizoidin moleküllerini parçalayarak bileşiğin “etkili” şeklini bulmaya çalıştılar. Bu araştırmalarının sonucundabaşta sulfanilamit olmak üzere, antibiyotik özellikleri olan çeşitli “sulfa” ilaçları geliştirdiler. Alerjilerle de ilgilenen Bovet, vücutta üretilen ve bazı alerjik durumlara yol açan histaminlere karşı kullanılan antihistanimik-lerin ilki olan pirilamini (mepiramin) keşfetti.
Bovet’in incelediği bir diğer madde ise, Güney Amerika’da yetişen çeşitli bitkilerin köklerinde bulunan ve eskiden bölgedeki yerliler tarafından zehirli oklarda kullanılan kürardır. Bovet, kasları felce uğratarak ölüme yol açabilen kürarın kimyasal yapısına benzer bazı maddelerin uygun bir dozda kasları gevşetmek amacıyla kullanılabileceğini buldu. Başta galamin ve süksinil kolin olmak üzere, Bovet’nin geliştirdiği kürar benzeri sentetik maddeler hafif anesteziyle birlikte ameliyatlarda kullanılmaktadır.
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi