BELİN, Edouard (1876-1963)
Fransız mühendis. Kendi adıyla anılan belinograf aygıtını gerçekleştirerek, bugünkü telefoto tekniğinin ilk uygulayıcılarından olmuştur.
5 Mart 1876’da Haute-Saöne idare bölgesinin merkezi Vesoul’de doğdu. Kendisinden önceki çalışmaları değerlendirerek 1907’de belinograf adlı aygıtı geliştirdi ve aynı yıl Paris’ten Lyon’a, oradan da Bordeaux’ya telefon hatlarıyla fotoğraf göndermeyi başararak uzak mesafeler arasında ilk telefoto iletişimini gerçekleştirdi. Daha sonra Rueil-Malmaison’da bir laboratuvar kurarak belinografm ticari üretimine geçti ve 1921’de Fransa’daki laboratuvan ile ABD’de-ki Annapolis kenti arasında ilk okyanusaşırı telefoto bağlantısını sağladı. Birkaç yıl içinde sistemi hemen tüm Avrupa ülkelerince benimsenen Belin, 4 Mart 1963’te İsviçre’nin Territet kentinde öldü.
Yazı, resim, fotoğraf gibi hareketsiz görüntüleri uzaktaki bir alıcıya iletme düşüncesi, 19.yy’da, özellikle telgrafın bulunmasından sonra doğdu. Belin’e gelinceye değin tekniğin elektrokimyasal yönlerini araştıran İngiliz kimyacı Hunphry Davy ile İskoç elektrik mühendisi Alexander Bain (1810-1877), ilk uygulama denemelerini yapan İtalyan Giovanni Ca-selli (1815-1891), İngiliz F.C.Baewell, ABD’li Elisha Gray (1835-1901), İngiliz Edward Alfred Cowper ve Alman fizikçi Arthur Korn (1870-1945), bu alanın öncüleri oldular. Gerçekten de Davy’nin potasyum iyodür gibi birtakım kimyasal maddelerin elektrik akımıyla ayrışarak renk değiştirdiğini açıklaması, 1843’te Bain’e bu elektrokimyasal yöntemi telgrafa uyarla ma düşüncesini esinlemişti. Ancak bu düşünceyi uy gulayarak bir görüntüyü belli bir uzaklığa iletebilecek ilk düzenekleri yapan Caselli ile Bake-well’dir. Caselli’nin pantelgrafmdu, vericiyi oluşturan tarak biçimindeki bir kolun tüm dişleri elektrik telleriyle alıcıdaki ikinci bir tarağın dişlerine bağlanmıştı ve verici tarak kabarık harflerin üzerinde dolaşt ıkça elektrik akımı alıcı tarağa geçiyor, o da kimyasal bir sıvı emdirilmiş kâğıdın üzerinde aynı izleri çiziyordu. İlk kez 16 Şubat 1865’te Paris ile Lyon arasında uygulamaya konulan bu yöntem yazı iletimi için uzun bir süre kullanıldı.
Öte yandan İngiltere’de, yine Bain’in düşünce-s inde n yola çıkan Bakewell, 1850’de faksimile telgraf a ygıt.mı yaptı. Bu aygıtta, döner bir silindire sarılmış el ektırik iletken bir folyo üzerine, yalıtkan bir maddeye batırılmış özel bıı kalemle istenilen şekil çiziliyor; ele ktrik akımına bağlı bir uç bu silindiri tarayıp alu :ıdaki silindire sarılı, kimyasal bir madde emdirilmiş i kâğıdın üzerinde akımın geçtiği noktaları karartarak iz bırakıyordu. Vericideki iletilecek görüntüyü tara yan kalemin ya da yazıcı ucun hareketini elektrik siny allerine dönüştürerek alıcıya ileten teletografı ise 1895 >’e doğru, ABD’de Gray ile İngiltere’de Cowper hemt :n hemen aynı zamanda gerçekleştirdiler. Birkaç yıl st ınra Korn, görüntüyü elektrik yoluyla tarayan Bakeı vcll’in sistemine optik tarama yöntemini uygu-
layarak ve fotosel kullanarak, 1903’te bugünkü telefoto tekniğinin temelini attı.
Belin’in aygıtı da, tümüyle Bakewell ilkesine ve Korn’un fotoselli düzeneğine dayanır. Bir ışık demeti silindire sarılı fotoğrafın çok küçük alanlarını kısa zaman aralıklarıyla art arda taradıktan sonra bir fotosele gönderilir: taranan her noktanın açıklık koyuluk derecesine göre yoğunluğu değişen ışık fotosele uygulanan 1500 Hz frekansındaki taşıyıcı akımın genliğini de değiştirir. Bu modüle edilmiş akım, telle (telefoto) ya da radyo dalgalarıyla (radyofoto) alıcıya iletildiğinde, görüntünün her noktası, alıcıdaki ışığa duyarlı kâğıdın üzerinde aynı koyulukta belirir.
Çin yazısını mors alfabesiyle iletme olanağı olmadığından, 1925’ten sonra Çin’de telgraf haberleşmesinde belinograf kullanılmaya başlandı. Ardından günlük İskoç gazetesi The Scotsman 1928’de Londra ve Edinburgh bürolarında belinograflar kurdu.Türkiye’de ilk kez II. Dünya Savaşı sırasında Anadolu Ajansı’nm büroları, savaş görüntülerini telefotoyla aldılar ve böylece 1940’larda tüm Avrupa basım telefoto ağıyla donatılmış oldu.
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi