BEHRING, Emil Adolf von (1854-1917)
Alman bakteriyoloji bilgini. Tetanos ve difterinin koruyucu serumla önlenmesine yönelik çalışmalarıyla bağışıklıkbilimin kurucularından biri olmuştur.
15 Mart 1854’te Prusya’nın Hansdorf kentinde doğdu. Berlin Üniversitesi’ndeki tıp öğreniminden sonra, 1880’de bir devlet sınavını kazanarak Ordu Sağlık Kurumu’nda görev aldı. 1889’da Koch’un Berlin’deki Halk Sağlığı Enstitüsü’ne geçti. 1894’te Halle, 1895’te de Marburg üniversitelerinde öğretim üyeliği yaptı. Daha sonra Höchst’teki bir boya fabrikasında kendisine ayrılmış özel bir labora-tuvarda araştırmalarını sürdüren ve 1901’de Nobel Fizyoloji ve Tıp Ödülü’nü alan Behring, 31 Mart 1917’de Marburg’da zatürreeden öldü.
Behring’in araştırmalarına başladığı yıllar, hastalıkların mikroplardan ileri geldiği yolundaki görüşün oldukça kesinlik kazandığı ve bağışıklık konusundaki çalışmaların giderek yoğunlaştığı bir döneme rastlar. Koch’un enstitüsü ise, bu alanda en yoğun araştırmaların yürütüldüğü kurumlardan biriydi. Aynı enstitüde Ehriich tavşanlar üzerinde bağışıklık denemeleri yaparken, Behring de Japon meslektaşı Kitasato ile tetanos ve difteriye karşı bağışıklık kazandırmanın yollarını araştırıyordu. 1890’da, biri Kitasato ile olmak üzere, iki bildiriyle bu çalışmalarının sonuçlarını bilim dünyasına duyurdu.
Sağlıklı bir hayvan tetanosa yakalanmış bir hayvanın kan serumuyla aşılandığında, öldürücü dozda tetanos mikrobu alsa bile hastalığa direnç gösterebiliyor, bu hayvanın kanından yapılan serum da diğer sağlıklı hayvanlara aşılandığında uzun süreli bir bağışıklık yaratabiliyordu. Aynı yöntemle difteriye karşı da bağışıklık sağlanmış, üstelik tetanos ya da difteriye yakalanmış hayvanları serumla iyileştirme olanağı doğmuştu, insanlara yönelik ilk deneme, 1891 yılının Noel gecesi, difteriye yakalanmış bir çocuk üzerinde yapıldı; 1892’de de aşının ticari üretimine geçildi. Kitasato ve Behring, bağışıklık yaratan maddeye antitoksin adını verdiler. Antitoksinler, bakterilerin salgıladığı zehirli (toksik) maddelerin etkisini yok ederek bu sonuca ulaşılmasını sağlıyordu. Ne var ki bu yöntem difteriye karşı yüzde yüz etkili olamamıştı. Araştırmalarını sürdüren Behring, 1913’te toksin ve antitoksin karışımından bir aşı hazırladı. Bu yeni madde yalnızca antitoksin içeren seruma oranla difteri mikrobu üzerinde çok daha etkiliydi. Ardından, ineklerde vereme karşı bağışıklık yaratan bir aşı üretti. Böylelikle Behring, çağdaş aşılama yöntemlerinin öncüsü sayılan bir uygulamayı başlatmıştı. Özellikle çocuk ölümlerine neden olan difteriyle ilgili çalışmalarından dolayı, 1901’de fizyoloji ve tıp dalında ilk Nobel Ödülü Behring’e verildi.
Ehrlich’in de katkılarından sonra, difteri aşısı I.Dünya Savaşı sırasında askerler üzerinde başarıyla uygulandı. 1923’te, Fransız bakteriyoloji bilgini Gaston Leon Ramon’un (1886-1963) hazırladığı çok daha etkili bir toksoitle (zayıflatılmış toksin) difteri artık korkulacak bir hastalık olmaktan çıkmıştı. Ancak, Behring’in araştırmalarının asıl önemi, bu öldürücü hastalıklarla savaşta büyük bir adım atılmasını sağlamış olmaktan öte, bağışıklıkbilime ve bakteriyolojiye yeni kavram ve boyutlar kazandırmış olmasındadır. Bu çalışmalardan sonra, akyuvarların bakterilere karşı vücudu savunma görevi, fagositoz olayının bağışıklık mekanizmasındaki rolü ve organizmanın bağışıklık sistemi üzerine araştırmalar hız kazanmıştır.
• YAPITLAR: Die praktischen Ziele der Blutserumthera-pie, 1892, (“Kan Serumu Tedavisinin Pratik Amaçları”); Aetıologıe und aetiologische Therapie des Tetanus, 1904, (“Tetanosun Etyolojisi ve Etyolojik Tedavisi”).
• KAYNAKLAR: R.Bieling ve H.Zeiss, Geştalt und W erk, 1941; H.J.Parish, A History of Immunization, 1965.
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi