HERING, Ewald (1834-1918)
Alman fizyoloji bilgini. Renkli görme olgusuna ve solunum fizyolojisine ilişkin çalışmalarıyla tanmır.
Kari Ewald Konstantin Hering 5 Ağustos 1834’te Alt-Gersdorf’ta doğdu, 26 Ocak 1918’de Leipzig’de öldü. Bir köy rahibinin oğluydu. Leipzig Üniversite-si’nde tıp okuduktan sonra 1858-1859 arası İtalya’da doktora çalışmalannı sürdürdü, 1860’tan 1865’e değin serbest hekimlik yaptı. 1865’te Viyana’daki Josephs Akademisi’nin fizyoloji kürsüsünde görev alan, 1870’ten başlayarak yirmi beş yıl Prag Üniversitesi’n-de fizyoloji profesörü olarak bulunan Hering, 1895’ten yaşammın sonuna değin çalışmalarını Leipzig Üniversitesi’nde sürdürdü.
Döneminde Alman fizyoloji bilginleri arasında önemli bir yeri ve duyum fizyolojisine ilişkin değerli araştırmaları olan Hering, günümüzde daha çok renkli görmenin fizyolojik mekanizması ve solunum fizyolojisi konusundaki çalışmalarıyla tanınır.
Görme fizyolojisine ilişkin araştırmaları sonucunda, ağtabakadaki her noktanın doğuştan üçboyut-lu algılamaya olanak tanıyan bir iletim mekanizmasıyla donatıldığını ileri süren Hering, bu savıyla, dönemin ünlü kuramcısı Helmholtz’un, bu tür algılamanın deneyimlerle öğrenildiğini ileri süren görgülcü savına karşı çıkmıştı. Helmholtz’un görüşlerine karşı ileri sürdüğü bir başka sav da renkli görme konusun-daydı. Helmholtz, daha önce Young’ın ana çizgileriyle açıkladığı gibi, herhangi bir rengin, ağtabakadaki üç ayrı tür alıcı hücrenin uçlarındaki üç değişik boyar-madde aracılığıyla algılanabildiğini ileri sürmüştü. Gözü uyaran herhangi renkten bir uyarıcının, bu üç boyarmaddeyi taşıyan alıcılarda yol açtığı fotokimyasal tepkime sinirsel iletime dönüşüyor, böylelikle üç ayrı boyarmaddenin uyarının rengine göre değişik yeğinlikteki etkenliği tüm renklerin algılanmasına olanak tanıyordu. Hering bu üç renk kuramına karşılık, üç boyarmadde aracılığıyla altı temel rengin algılandığı görüşündeydi. Bu üç maddenin biri sarı-mavi, öbürü kırmızı-yeşil renklerine tepki gösterirken, bir üçüncüsü de siyah-beyaz ışığı algılıyordu. Böylece Hering, hem renkli, hem siyah-beyaz görme yetisini aynı kuram içinde açıklamıştı. Sonraki bulgularla geçerli olmadığı anlaşılan bu kuram gene de renkli görme konusundaki araştırmalara canlılık getirmiştir.
Hering, doğuştan var olan mekanizmaların, özellikle algılamaya yol açan uyarının fiziksel niteliğinden çok fizyolojik ve psikolojik etkilerini vurgulayarak, bir yandan Geştalt psikolojisinin gelişmesine katkıda bulunmuş, öte yandan duyum psikofizyolojisine ilişkin araştırmalara hız kazandırmıştır.
Hering’in 1860’larda Joseph Breuer ile birlikte yürüttüğü araştırmalar da solunum fizyolojisinin anlaşılması açısından önem taşır. Solunum sırasında akciğerler ile beyin arasındaki sinirsel iletimi inceleyen ve vagus siniri aracılığıyla gerçekleştirilen refleksi (Hering-Breuer refleksi) ortaya çıkaran bu iki araştırmacı, solunumun kendi kendini düzenleme mekanizmasını ayrıntılı bir biçimde tanımlamış ve vagus sinirinin kesilmesi durumunda solunum hareketlerinin nasıl yavaşlayıp derinleştiğini gözlemlemişlerdir.
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi