Fakir Baykurt Kimdir, Kısaca Hayatı, Edebi Kişiliği, Eserleri, Hakkında Kısa Bilgi

Fakir BAYKURT Romancı (Burdur, Yeşilova, Akçaköy 1929 – 11 Ekim 1999 Essen, Almanya).

Asıl adı Tahir Veli’dir. Az topraklı bir çiftçi ailesinin çocuğudur. İlköğrenimini dağlardan kaçak kereste indirerek, sığır güderek tamamladı. Gönen Köy Enstitüsü’nü (1944-1948), Gazi Eğitim Enstitüsü’-nü (1953-1955) bitirerek edebiyat öğretmeni oldu; Sivas’ta, Hafik’te, Şavşat’ta (Artvin) öğretmenlik yaptı. Ankara’da Teknik Öğretim Genel Müdürlüğü’nde görev aldı. Yılanların öcü romanı yüzünden hakkında açılan kovuşturmada takipsizlik kararı verildi, bu arada öğretmenlikten alındı, bu yıllara ait izlenimlerine dayanarak Onuncu köy’ü yazdı. 27 Mayıs’tan sonra Ankara ilçelerinde ilköğretim müfettişi olarak çalıştı, Bakanlığın açtığı bir sınavı kazanarak Indiana Üniversitesi’nde 1  yıl öğrenim gördü. Kurucularından olduğu TÖS’ün (Türkiye Öğretmenler Sendikası) genel başkanlığına getirilince ilköğretim müfettişliğine son verildi, birkaç kere Bakanlık emrine alındı; her defasında Danıştay kararıyle görevine döndü, sonunda ortaokul öğretmenliğiyle Fevzipaşa’ya gönderildi. 12 Mart’tan sonra TÖS’teki çalışmaları dolayısıyle hakkında birçok dava açıldı. 1974’te beraat etti. 1978’de bir yıl kültür bakanlığı danışmanlığı yaptı. 1979 yılından itibaren Almanya’nın Duisburg kentinde yaşayan Fakir Baykurt Türk işçilerine ilişkin bir eğitim programında uzman olarak çalıştı.

Edebi Kişiliği
Edebiyatla ilgili çalışmalarına şiir yazarak başlayan F. Baykurt, Türk edebiyatında 1950’den sonra gelişen, köy gerçeklerini dile getiren roman türünün temsilcilerindendir. Gerek Yılanların öcü, Irazca’nın dirliği, Onuncu köy, Tırpan, Kaplumbağalar, Amerikan sargısı gibi romanlarında, gerek Efkâr tepesi adlı kitabında topladığı makalelerinde ve bazıları köy röportajı niteliğindeki hikâyelerinde, hakkı yenmiş köylünün sorunlarına sahip çıkan bir yazar olarak görünür. Bu bakımdan, biçim kaygılarına dayanan, toplumsal gerçeklerin zorlamasından kopmuş çevrelerin psikolojisiyle oyalanan, batı örneklerine dönük araştırmalara yönelen eserleri, sanatın temel görevi diye ele aldığı toplumsal eleştiri adına yargılar. Baykurt’a göre, sanatta ancak, hayatı değiştirecek, yeni bir düzen getirecek devrimci tutum geçerlidir.

Eserleri başlıca

roman   

1959    Yılanların öcü (1958 Yunus Nadi Armağanı Roman Yanşması’nda birincilik)
1961    Irazcanın dirliği
1961    Onuncu köy
1967    Amerikan sargısı
1967    Kaplumbağalar
1970    Tırpan (TRT 1970 Sanat Ödülleri Yarışması’nda başarı, TDK 1971 Roman Ödülü)
1973    Köygöçüren
1977    Kara Ahmet Destanı (1978 Orhan Kemal Roman Ödülü)

Hikâye   

1955    Çilli
1959    Efendilik savaşı
1961    Karın ağrısı
1964    Cüce Muhammet
1970    Anadolu garajı
1971    On binlerce kağnı
1973    Can parası (1974 Sait Faik Hikâye Armağanı)
1975    Sınırdaki Ölü
1978    Kalekale
1982    Gece Vardiyası

Halk hikâyesi, makale

1964    Kerem ile Aslı
1960    Efkâr tepesi

Daha yeni Daha eski