BERNANOS, Georges (1888-1948)
Fransız yazar. İki dünya savaşı arasındaki dönemin bunalımlarını ve düşkırıklıklarını yansıtan romanlar yazmıştır.
20 Şubat 1888’de Paris’te doğdu, aynı kentte öldü. Çocukluğu Kuzey Fransa’daki Pressin köyünde geçti. Öğrenimini Cizvit papazlarının yönetimindeki Vaugerard Koleji’nde yaptı ve Katoliklik’in ateşli bir savunucusu oldu. 1906-1913 yıllarında Paris Üniversitesi’nde ve L’Institut Catholique’de hukuk okudu.
I.Dünya Savaşı sırasında askerlik yaptı. 1918’den sonra Action française ve Revue üniverselle gibi kralcı dergilerde demokrasi aleyhtarı siyasal yazılar yazdı. 1926’da yayımladığı ilk romanı olan Sous le Soleil de Satan ’da (“Şeytan’ın Güneşi Altında”) kötülüğe karşı mücadele etmede kendi iç çelişkileri yüzünden yetersiz kaldığını düşünen bir rahibin sorunlarını inceledi. 1936’da yayımladığı Journal d’un cure de campagne’ de (“Bir Köy Rahibinin Güncesi”) ise benzer bir sorunu ele alarak çevresindeki günah ve kötülük dolu dünya ile mücadelesinde yenilen, ancak imanım saklı tutabilen bir rahibin azizleşmesini anlattı. 1936’da Balear adalarında yaşadığı sırada başlayan İspanya İç Savaşı’nda Falanjistler’in kıyım siyasetine karşı etkin tavır aldı ve Franco karşıtı yazılar yazarak İspanyol Katolik Kilisesi’nin tutumunu eleştirdi. 1938’de Avrupa’da yükselen savaş tehdidine karşı gönüllü olarak sürgüne, Brezilya’ya gitti. II. Dünya Savaşı sırasında sınıf arkadaşı olan De Gaulle’ü destekledi. 1946’da Fransa’ya döndü ve iki yıl sonra da Paris’te öldü.
Georges Bernanos, iki dünya savaşı arasındaki dönemde Avrupa’daki toplumsal ve ahlaki yozlaşmayı dinsel bir açıdan ele alarak eleştirmiş ve insanlığın kurtuluşunu Katolik değerlerine dönüşte görmüştür. Romanlarının kahramanları çoğunlukla rahiplerdir ve bu rahipler çevrelerindeki ahlaki çöküşe ve dini değerlerin yok oluşuna karşı mücadelede güçsüz kalmanın bunalımını yaşarlar. Bernanos bir kralcı olarak başladığı yazarlık hayatının son döneminde “Ispanya’da ya kralcı olunur ya da hiçbir şey” diyen Franco’ya karşı cumhuriyeti savunma noktasına gelmiştir. Ancak tüm yaşamı boyunca siyasal ve toplumsal sorunlara dini çözümler aradığı için romanlarının kahramanı olan rahiplerinkine benzer bir bunalımdan kurtulamamış, savaş sonrasında ahlaki ve dini bir uyanış ve “yeniden doğuş” bulma umuduyla döndüğü Fransa’da hayal kırıklığı içinde ölmüştür.
• YAPITLAR (başlıca): Roman: Sous le soleil de Satan, 1926, (“Şeytan’ın Güneşi Altında”); Journal d’un cure de campagne, 1936, (“Bir Köy Rahibinin Güncesi”); M.Oui-ne, 1943. Siyasal Yazılar: Les Grands Cimetieres sous la lune, 1938, (“Ay Altında Büyük Mezarlıklar”); Lettre aux Anglais, 1942, (“İngiliz Halkına Çağrı”).
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi