BREUIL, Henri (1877-1961)
Fransız tarihöncesi araştırmacısı ve sanat tarihçisi. Paleolitik Çağ’ın tarihsel sıralamasındaki temel ilkeleri ortaya koymuştur.
28 Şubat 1877’de Fransa’da Mortain’de (Manche) doğdu. Ortaöğrenimini bir papaz okulunda yaptı, bir süre botanikle ilgilendi. Bundan sonra tarihöncesi kültürlerini araştırmaya başladı. Fransız ve İngiliz üniversitelerinde öğrenim gördü. 1905’te Freiburg Üniversitesi’nde tarihöncesi ve budunbilim (etnografya) doçenti oldu. 1910’da Paris’te yeni kurulan Institut de Paleontologie Humaine’de (Sosyal Paleontoloji Enstitüsü) profesör oldu. 1929-1947 arasında College de France’da tarihöncesi ve etnografya dersleri verdi. 14 Ağustos 1961 ’de Fransa’da öldü.
Başta Institut de France olmak üzere uluslararası 42 akademi ve bilim kurumuna üye seçildi. Bundan başka Cambridge, Oxford, Edinburgh, Capetown üniversiteleri tarafından onur doktorluğuyla ödüllendirildi.
Breuil Fransa’da 1902’de Mas de Azil, İspanya’ da 1906’da Altamira ve 1913’te Pasiega mağaralarında araştırmalar yapmış, buralardaki duvar resimlerini inceleyerek tarihöncesi resim sanatının çeşitli dönemlerini belirlemiştir. Bu konudaki çalışmalarını 1949’dan sonra Güney Afrika mağaralarında ve kaya resimlerinde sürdürmüştür. Bu araştırmalar tarihöncesi sanatının özellikleri ve simgeleri konusundaki bilgilere birçok katkıda bulunmuştur. Onun Paleolitik Çağ kültürlerinin tarihlenmesi ve sınıflandırılması konusunda 1912’de belirlediği kurallar, günümüzde de araştırmacıların dayandığı temel kaynaklar olmayı sürdürmektedir. Çin’de Pekin yakınındaki Çou-Kou Tien mağarasında kalıntıları keşfedilen ve Sinarıthropus Pekinensis adı verilen insan türünün tarihte ateşi ilk kez kullandığını da Breuil ortaya koymuştur.
• YAPITLAR (başlıca): La caverne d’Altamira, 1906, (“Altamira Mağarası”); L’art â ses debuts, 1906, (“Sanatın Başlangıcı”); L’evolution de l’art quaternaire, 1909, (“Dördüncü Zaman Sanatının Evrimi”); Les peintures rupestres schematiques de la Peninsule Iberique, 1924, (“Iberik Yarımadasındaki Şematik Kaya Resimleri”); L’Afrıque prehıstorique, 1933, (“Tarihöncesi Afrikası”); Les hommes de la pierre ancienne, 1951, (“Eski Taşın İnsanları”); Quatre cents siecles d’art parietal, 1952, (“Kaya Yüzü Sanatının 40.000 Yılı”).
• KAYNAKLAR: Ş.A.Kansu, “Henri Breuil”, Belleten, XXV (100), 1961; M.R.Lantier, Hommage d l’abbe Henri Breuil pour son guatre-vingtieme anniversaire-Sa vie son oeuvre, bibliographie de ses travaux, 1957.
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi