BROCH, Hermann (1886-1951)
Avusturyalı romancı ve düşünür. Çağının değerler sistemindeki çözülüşü felsefi bir yaklaşımla işledi.
1 Kasım 1886’da, Viyana’da doğdu. Kırk iki yaşına kadar babasının tekstil firmasını yönetti. 1928 yılında sadece düşünsel çalışmalara yönelmeye karar verdi. 1931 yılına kadar matematik, ielsefe ve psikoloji öğrenimi gördü. Bu arada roman yazmaya ve Alpler’de dağlık bir yörede oturmaya başladı. 1938’de Avusturya’nın Almanya tarafından işgalinde tutuklandı ve hapiste her an ölümü bekleyerek yaşadı. Ancak Avusturya dışındaki dostlarının yardımıyla Nazi rejiminin elinden kurtarılarak Birleşik Amerika’ ya gitti. Amerika’da edebiyattan bilime yöneldi. Araştırmaları Rockefeller Vakfı ve Amerikan Sanat ve Edebiyat Akademisi tarafından desteklendi. İnsan hakları ve kitle psikolojisi üzerinde araştırmalarda bulundu. 1950’de Yale Üniversitesi’nde profesör oldu. 30 Mayıs 1951’de öldü.
Romanda James Joyce, Thomas Mann ve Franz Kafka’dan etkilendi. 1931’de yazdığı Die Scblafwand-ler (“Uyurgezerler”) romanında toplumdaki değerlerin çözülüşünü yansıtmaya çalıştı, ikinci romanı Die unbekannte Grösse’de (1933) (“Bilinmeyen Büyük”) “akla uvgun”luk ile “akıl dışı”lık arasındaki çatışmayı ele aldı. Aipler’de yaşadığı dönemin ürünü olan Der Bergroman (“Dağ Romanı”) adlı kitabında Alpler’de bir köyde kitle çılgınlığının nasıl patlak verdiğini anlatarak doğa düzeninin bireye yeterli güvenliği sağlayamadığını göstermeye çalıştı. 1954’te Amerika’ da yayımlanan Der Tod des Vergıl (“Vergilius’un Ölümü”) adlı romanında Vergilius’un son on sekiz saatini konu alarak, ölen bir insanın düşlerini, anılarını yansıttı. Son romanı Die Scbıtldlosen’da (“Suçsuzlar”) iki dünya savaşı arasındaki kuşağın asıl suçunun sorumsuzluk ve kayıtsızlık olduğunu ileri sürdü.
Toplumda gözlemlediği çöküşe, değerler sistemindeki parçalanmaya karşı çıkarak mutlak olanı, ahlaki olanı aradı. Bu arayışta matematiğin ve bilgi kuramının akılcı yöntemlerinden olduğu kadar insan ruhunun derinliklerine inen mistisizmden yararlanılabileceğim ileri sürdü. Mutlağın aranışında edebiyata yardımcı rol vermekle birlikte üslup kaygısı duymadığı söylenemez.
• YAPITLAR (başlıca): Die Scblafaandler, 1931, (“Uyurgezerler”); Die unbekannte Grösse, 1933, (“Bilinmeyen Büyük”); Der Bergroman, 1935, (“Dağ Romanı”); Der Tod des Vergil, 1945, (“Vergilius’un Ölümü”); Die Schuldlosen, 1950, (“Suçsuzlar”).
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi