BHABHA, Homi Cihangir (1909-1966)
Hintli fizikçi. Atom enerjisinin Hindistan’da kullanımına öncülük etmiştir.
30 Ekim 1909’da Bombay’da doğdu. Varlıklı bir ailenin oğlu olduğundan Bombay’da iyi bir eğitim gördü. 1932’de kazandığı bursla Cambridge Üniversi-tesi’nde öğrenimini sürdürdü ve 1934’te doktorasını tamamladı. Burada atom fiziği konusunda araştırmalar yapan Bhabha, bu çalışmalarının sonucu 1941’de Royal Society üyeliğine seçildi.
194Q’ta Hindistan’a döndü, Bangalor’daki Hindistan Bilim Enstitüsü’nde teorik fizik öğretim üyeliğini ve atom fiziği konusundaki araştırmalarını sürdürdü. 1942’de profesör olan Bhabha, 1945’te Bombay’daki Tata Temel Araştırma Enstitüsü yöneticiliğine getirildi.1948’de Hindistan Atom Enerji Komisyonu kurulunca, başkanlık görevi Bhabha’ya verildi.
Uluslararası bir üne sahip olan Bhabha, çeşitli bilim kuruluşlarının üyesi olmuş, kuvantum kuramı ve kozmik ışınlar konusunda birçok bilim dergisine makaleler yazmıştır. 1955’te Birleşmiş Milletler tarafından Cenevre’de düzenlenen, atom enerjisinin barışçıl amaçlarla kullanılması konusundaki uluslararası konferansa da başkanlık eden Bhabha en verimli çağında İsviçre Alpleri üzerinde meydana gelen bir uçak kazasında, 24 Ocak 1966’da öldü.
Bhabha Cambridge Üniversitesi’ndeki öğrenimi sırasında Niels Bohr ile kuvantum kuramı üzerinde, Walter Heitler ile de kozmik ışınların anlaşılmasında önemli bir yeri olan elektron sağanağı konusunda çalışmıştı. Hindistan’a döndükten sonra kozmik ışınlar ve atom fiziği konularındaki araştırmalarını sürdüren Bhabha’nın başkanlığında Trombay’da atom enerjisinin araştırılmasına ve üretilmesine yönelik bir laboratuvarm yanı sıra, 1956’da Ingiltere ve Kanada’ nın da yardımlarıyla Asya’nın ilk atom reaktörü kuruldu.
Bhabha’nm ölmeden önceki son çalışmaları plütonyum üretilmesine yönelikti. Ancak fakirliğin hüküm sürdüğü bir ülkede nükleer enerjinin kalkınma yolunda kullanılması gerektiğini savunarak, üretilen plütonyumun bomba yapımında kullanılmasına karşı çıkmıştı.
Bhabha nükleer enerjinin barışçıl amaçlarla kullanılmasının ve atom bombalarının yasaklanmasının bir savunucusuydu. Nehru’nun teknik danışmanlığını da yapan Bhabha’nın Hindistan’ın bilim hayatında önemli bir yeri vardır.
• KAYNAKLAR: Biographical Memoirs of Fellows of the Royal Society, 1967.