BOSWELL, James (1740-1795)
İskoç biyografi, gezi yazarı. Samuel Johnson’un yaşamı üzerine yazdığı kitapla ün kazanmıştır.
29 Ekim 1740’ta., İskoçya’da, Edinburgh’da doğdu, 19 Mayıs 1795’te Londra’da öldü. Babası soylu bir yargıçtı. Evde özel öğretmenler tarafından eğitildikten sonra Edinburgh ve Glasgow üniversitelerinde hukuk eğitimi gördü. Ancak orduya katılmak için gittiği Londra’da, başkentin renkli, hareketli ortamında başıboş yaşamayı seçti. David Hume, Samuel Johnson gibi kişilerle tanıştı. 1763’te Avrupa’ya geçip Almanya, Fransa, İsveç, Korsika ve İtalya’yı gezdi. Voltaire ve Rousseau ile tanıştı. İskoçya’ya döndüğünde bir süre avukatlık yaptıktan sonra yazarlık uğraşma ağırlık verdi. Politikaya atılmak istediyse de, girişimleri başarılı olmadı. 1791’de ünlü biyografi kitabı The Life of Samuel Johnson (“Samuel Johnson’un Yaşamı”) yayımlandı.
James Boswell üniversite öğrencisi olduğu günlerde günlük yazmaya başlamıştı. Daha sonraki yıllarda yaptığı bütün gezileri yazıya döken Boswell, Korsika gezisinin ardından yazdığı An Account on Corsica (“Korsika Üzerine”) adlı kitabında Pasquale Poali ve yandaşlarının bağımsızlık savaşımına destek sağlamaya çalışan bir tutum aldı. The Life of Samuel Johnson adlı biyografi çalışmasında yalnızca güçlü belleğinin yardımıyla ayrıntıları olağanüstü bir açıklıkla yazmakla kalmadı, ünlü denemecinin kişiliğini ve psikolojik durumunu da olanca inceliğiyle ortaya çıkardı. Yayımlanmamış yazıları 1950 yılında Yale Üniversitesi’nce satın alındı ve bir uzmanlar kurulunca parça parça yayımlanmaya başladı.
• YAPITLAR (başlıca): Biyografi: The Life Of Samuel Johnson 1791, (“Samuel Johnson’un Yaşamı”). Gezi: An Account of Corsica, 1768, (“Korsika Üzerine”); The Journal of a Tour to the Hebrides with Samuel Johnson, 1785, (“Samuel Johnson’la Hebrid Adalarına Bir Gezinin Günlüğü”).
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi