BLAINE, James Gillespie (1830-1893)
ABD’li siyaset ve devlet adamı. İlk Uluslararası Amerika Birliği Konferansı’nın gerçekleşmesinde önemli rol oynamıştır.
31 Ocak 1830’da Pennsylvania’da West Bronsville’de doğdu. 27 Ocak 1893’te Washington’da öldü. Yerel bir yöneticinin oğluydu. Washington Koleji’ni bitirdikten sonra girdiği Western Military Institute’ daki (Batı Askeri Enstitüsü) öğrenimini yarıda bıraktı. Daha sonra hukuk eğitimi gördü. 1854’te Maine Eyaleti’ne yerleşti.
Cumhuriyetçi Parti’yi destekleyen Kennebec Journal’i yayın yönetmeni, daha sonra Maine Eyale-ti’nde Whig Partisi’nin en etkili taraftarı Portland Advertiser adlı gazetede yönetici olarak çalıştı. Maine Eyaleti’nde yeni örgütlenen Cumhuriyetçi Parti’nin 1856’da yapılan ilk ulusal kongresine katıldı. 1858’de Eyalet Meclisi’ne, 1862’de ABD Temsilciler Meclisi’ ne seçildi. 1868’de Meclis sözcüsü oldu, konuşma yeteneğiyle çok sayıda taraftar topladı.
Cumhuriyetçi Parti’nin 1876’da yapılan Ulusal Kongresi’nde Parti’nin başkan adaylarından biriydi. Ancak kongre öncesinde adının bir yolsuzluk olayına karıştığı açıklanınca, başkan adaylığını 25 oyla Rut-herford B.Hayes’e kaptırdı. Seçimlerden hemen sonra senatoda boşalan bir yere atandı, daha sonraki seçimleri kazanarak bu görevi bir dönem daha sürdürmeye hak kazandı. 1880 başkan adaylığı seçimlerinde de başarılı olamadı. Senato’daki görevinden ayrıldı, dışişleri bakanlığına getirildi.
Bu görevi sırasında Kuzey ve Güney Amerika ülkeleri arasında gerilimi azaltmak ve Monroe Dok-trini’ni güçlendirmek için Amerika kıtası ülkeleri arasındaki uzlaşmazlıkların hakemlik yoluyla çözülmesini öngören bir sistem planladı. 1881’de Batı Yarımküre’deki savaşları önlemek için Amerika Birliği Konferansı’mn toplanması gerektiği görüşünü yineledi. Bu düşünce Pan-Amerikan hareketin başlangıcı oldu. Başkan Garfield 1881’de öldürülünce Blaine görevinden ayrıldı, bu düşünceleri ondan sonra gelen bakan da benimsedi.
1884’te Cumhuriyetçi Parti’nin başkan adayı seçildiyse de o yıl başkanlığı Demokrat aday Grover Cleveland kazandı. 1889’da Cumhuriyetçi Parti’nin adayı başkan seçilince Blaine yeniden dışişleri bakanı oldu. İlk Uluslararası Amerika Devletleri Konferansı’ kavramı nm genel sekreterliğini üstlendi. Konferansta ülkelerarası ikili anlaşmalar yapılması ilke olarak benimsendi. Blaine’in hakemlik ve gümrük birliği kurulmasına ilişkin önerileri kabul görmedi. Blaine, Güney Amerika ülkeleriyle ticaretin artması yönünde de çalışmalar yaptı.
1892’de dışişleri bakanlığı görevinden ayrıldı. Cumhuriyetçi Parti’nin başkan adayları arasına girmeyi umuyordu, ancak bu gerçekleşmedi.
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi