BEAZLEY, John Davidson (1885-1970)
İngiliz arkeolog. Çalışmalarıyla Yunan vazo resmi araştırmalarına çok büyük katkıda bulunmuştur.
13 Mayıs 1885’te Iskoçya’da Glasgow kentinde doğdu. 1902’de Oxford Üniversitesi’ne girerek klasik filoloji okudu. 1907’de yazdığı Yunanca bir kompozisyonla ödül aldı.
1908’de dil ve edebiyat öğretmeni olarak Oxford Üniversıtesi’nin Christ Church Koleji’ne kabul edildi. 1925’de aynı üniversitede arkeoloji öğretmenioldu, bu görevi de 1956’da emekli olana değin sürdürdü. 1927’de Britanya Akademisi’ne seçildi. Bundan başka yurtiçindeve dışında pek çok üniversite, akademi ve enstitüye onur üyesi oldu. 1965’te Antonio Feltrinelli Vakfı ödülünü kazandı. 1949’da şövalye ve 1959’da da “Sir” unvanlarını aldı.
John Beazley yaşam boyu süren çalışmasıyla Yunan vazo resmi araştırmalarında bir devrim yapmıştır. Bu çalışmalarıyla Futrvangler gibi daha eski araştırmacıların bulgularına yeni bilgiler eklemiştir. Önce kırmızı daha sonra da siyah figürlü Yunan vazolarında ressamların üsluplarını araştırmıştır. Titiz çalışma ve gözlemleri sonucu çeşitli ustaların resimlemek için yeğlediği keramik biçimlerini, kompozisyon konularını, kişisel özellik ve önemlerini, hatta ustaların öğrencilerinin hazırladığı vazo resimlerini bile belirlemiştir. Her ressamın üslubunu tek tek incelediği gibi, sanatçıların arasındaki ilişkileri de ortaya koymuştur. Örneğin bir ressamın beyaz renkli lekyt-hos’lar kadar kırmızı figürlü vazolar da resimlediği ve başka bir ressamın izleyicisi olduğu, yine yapıtları bilinen iki ressamdan birinin öbürünün öğrencisi olduğu ve bu sanatçıların belli bir sanat okuluna bağlı bulunduğu gibi bilgileri saptamıştır.
İncelediği sanatçıların üsluplarından yola çıkmış, üstelik yalnız üstün yapıtları değil, her nitelikteki ürünleri hep avnı özenle ele almış ve böylece bu alandaki tüm buluntuların bir tür haritasını çıkarmıştır.
Beazley çalışmalarıyla 800 ayrı vazo ressamının varlığını ortaya koymuştur. Yaptığı araştırmalar Yunan vazo resim sanatının tanınmasını sağlamış, kendinden sonraki bilim adamlarına temel olmuştur.
• YAPITLAR (başlıca): Attır; red figured vases in American Museums, 1918, (“Amerikan Müzelerindeki Kırmızı Figürlü Attika Vazoları”); The Leuves House Collection of Cems, 1920, (“Lewes House’daki Yüzük Taşlan Koleksiyonu”); Attische Vasenmaler des rotfigüren Stıls, 1925, (“Kırmızı Figürlü Üslupla Çalışan Attika Vazo Ressamları”); Attic va.se paintings in the Museum of Fine Arts I, 1931, (“Güzel Sanatlar Müzesi’ndeki Attika Vazo Resimleri I”); Greek sculpture and painting, 1932, (“Yunan Heykel ve Resmi”); Attic red figüre vase-painters, 1941, (“Attika Kırmızı Figürlü Vazo Ressamları”); The World of the Etruscan Mirror, 1950, (“Etrüsk Aynaları”); Attic vase paintings in the Museum of Fine Arts II, 1954, (“Güzel Sanatlar Müzesi’ndeki Attika Vazo Resimleri II,”); Attic black figüre vase-painters, 1955, (“Attika Siyah Figürlü Vazo Ressamları”); Attic vase paintings in the Museum of Fine Arts III, 1963, (“Güzel Sanatlar Müzesi’ndeki Attika Vazo Resimleri III”); Paralipomena, (ö.s.), P. von Bothmer ve M. Robertson (der.), 1971.
• KAYNAKLAR: C.M. Robertson,“John Davıdson Beazley”, Gnomon, 1971; H. Metzger, “Sir John Davidson Beazley”, Revue d’Archaeologie, 1970; The Catalogue of a Selected Exhibition of Sir John and Lady Beazley, (bibliyografya içerir), 1967.
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi