BAİRD, John Logie (1888-1946)
Iskoçyalı mühendis. Televizyonun öncülerindendir.
13 Ağustos 1888’de Dunbartonshire’daki Helensburgh’da doğdu. Larchfield Akademisi ve Royal Technical College’daki öğreniminden sonra, Glasgow Üniversitesi’nde elektrik mühendisliği okudu. Bir kuruluşta mühendis olarak çalışmaya başladı, ancak sağlığı elvermediğinden 1922’de, henüz 34 yaşındayken emekliye ayrılarak Hastings’e yerleşti. Amatörce sürdürdüğü iki yıllık bir çalışmadan sonra, 1924’te, birkaç metrelik uzaklıktan ilkel bir televizyon alıcısına görüntü göndermeyi başardı. 1926’da da kalabalık b’ir topluluk önünde ilk televizyon gösterisini düzenledi. Ardından, daha uzak mesafelerden yayın yapmayı deneyerek, 1927’de Londra’dan Glasgow’a, 1928’de de Londra’dan New York’a ve Atlantik ortasındaki bir gemiye görüntü iletmeyi başardı. 1929’da Ingiltere’de ve Almanya’da birer televizyon şirketi kuran Baird, BBC’deki ilk televizyon programının da yapımcısıdır. Ancak, 1935’ten sonra BBC televizyon programlarının yapım hakkını, daha gelişmiş bir teknoloji uygulayan Marconi Electrical and Musical Instruments (EMİ) şirketine verdi. Uçboyutlu ve renkli televizyon üzerinde de çalışmalar yapan Baird, 14 Haziran 1946’da Bexhill’de öldü.
1884’te Alman mühendis Paul Gotdieb Nipkow (1860-1940), görüntüyü çözümlemek için, sarmal biçiminde yerleştirilmiş eşit aralıklı delikleri olan döner bir çark (Nipkow çarkı) kullanmayı önermişti. Böylece görüntünün her satırındaki noktalar, deliklerin karşısına geldiğinde sırayla taranmış olacaktı. Nipkow’un yönteminden yararlanan Baird, ayrıca elektrik geriiimindeki değişiklikleri ışık yoğunluğuna yansıtarak görüntünün aydınlanma derecesini ayarlayan düşük basınçlı neon lambasını da televizyona uyarladı. Baird’in gerçekleştirdiği, mekanik yöntemle çalışan bu ilk televizyonda görüntü 30 satırdan oluşuyor ve her satır saniyede on kez taranıyordu, dolayısıyla netlik ayarı çok düşüktü. Sonradan Baird, sistemi geliştirerek, satır sayısını 240’a kadar çıkarmayı başardı. 1928’de de ilk renkli televizyon gösterisini yaptı. Kırmızı, yeşil ve mavi olmak üzere üç temel renk kullanan Baird, bu renklerin her biri için tarama diskine 30 delikli bir sarmal eklemişti. Böylece her renk ayrı ayrı iletiliyor, fakat alıcıda üst üste binerek görüntünün gerçek rengini oluşturuyordu.
Kendisinden önceki bilgi birikimini değerlendirerek ve çeşitli buluşları televizyona uyarlayarak ilk yayını yapmayı başaran Baird’in bu çabası, onun adının televizyonun öncüleri arasında sayılmasını sağlamıştır.
• KAYNAKLAR: R.F.Tiltman, Baird of Television, 1933; B.Morgan, Men and Dıscoveries in Electricity, 1952.
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi