BAHNSEN, Julius (1830-1880)
Alman filozof. Schopenhauer’in düşüncelerinden etkilenerek kötümser bir yaşama felsefesini benimsemiş, yaşamın kişiyi mutlu kılabilecek bir nitelik taşımadığını ileri sürmüştür.
Tondern’de doğdu, Lauenberg’de öldü. Ortaöğrenimini doğduğu ilde, yükseköğrenimini Berlin, Heidelberg gibi değişik üniversitelerde gördü. İçine kapalı, toplumdan uzak bir yaşama biçimini benimsediğinden, yaşamı konusunda yeterli bilgi yoktur. Bahnsen, felsefeye günlük yaşamı ve ahlakı ilgilendiren konuları incelemekle girdi. Aristoteles mantığından kaynaklanan ve skolastik bir nitelik taşıyan yöntemlerle gerçeğin kavranamayacağı görüşünü savundu. Ona göre, evrenin sezgiyle kavranabilen bir görünümü vardır, yaşamı yönlendiren gerçekler bu görünümle bağlantılıdır. Yaşam, birbirini izleyen yanılmalarla, acı verici olaylarla, kişiyi bunalıma sürükleyici olgularla doludur. Yeryüzünde acı sevinçten çoktur, bu nedenle “varolmak acı çekmektir”; düşünen kişi için olumlu yaşam, sonsuz mutluluk bir kuruntudur. Yaşam, sürekli olarak kişiyi olumsuzlu-‘ ğa iter, mutluluk buna katlanmaktır.
Bahnsen’e göre erdem, bir kavram olarak da, düşünce olarak da, evrenin düzenine, yaşamın içeriğine aykırıdır. Kişinin kendini yenmesi, kendine egemen olması, çalışma sevgisi bir bencillik olmaktan öteye geçemez. Bu nedenle erdem acımak olarak anlaşılmalıdır. Acımak yaşam istencini ortadan kaldırarak mutluluğa ulaşmayı sağlar.
Ödev bilinci çoğaldıkça acı çekme de artar. Bu da ödevin özünde bulunan karşıtlıktan dolayıdır. Çünkü insan, birbiriyle çelişen yükümlülükler taşır. Birini bozmadan ötekini gerçekleştirme olanağı yoktur.
• YAPITLAR: Beitrage zur Characterologie, 1867, (“Karakteroloji Üstüne Yazılar”); Das Tragische ah Weltgesetz und der Humor ah Aesthetiscbe Geştalt des Metaphysisc-hen, 1877, (“Evren Yasası olarak Trajik ve Metafiziğin Estetik Biçimi olarak Humor”).
• KAYNAKLAR: F.Fechter, Grundlagen der Realdialek-tik, 1906.
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi