BRAUN, Karl Ferdinand (1850-1918)
Alman fizikçi, radyo mühendisi. Telsiz telgraf ve katot ışınları üzerine önemli buluşları olmuştur.
Kari Ferdinand Braun, 6 Haziran 1850’de Fulda’ da doğdu. Öğrenimini Marburg ve Berlin üniversitelerinde tamamladıktan sonra 1870’te Quincke’nin asistanı olan Braun, 1876’da Marburg Üniversitesi fizik profesörlüğüne getirildi. Daha sonra çeşitli üniversitelerde görev aldı. 1885’te Tübingen Üniver-sitesi’nde fizik profesörü olan Braun burada bir fizik enstitüsünün kurulması için büyük çaba gösterdi. 1895’te Strasbourg Üniversitesi’ne giderek Fizik Kürsüsü başkanlığında ve Fizik Enstitüsü yöneticiliğinde bulundu. 1909’da telsiz telgraftaki öncü çalışmalarıyla, Guglielmo Marconi ile birlikte Nobel Fizik Ödülü’nü aldı. 20 Nisan 1918’de New York’ta öldü.
Braun’un telsiz telgrafa yaptığı önemli katkılar, kristal düzelticiyi ve kapalı titreşim daireli “akuple” verici sistemini geliştirmesidir. Radyoelektrik dalga yayınlarının belirli bir yöne gönderilmesi ve radyo sinyallerinin güçlendirilmesi konusunda da öncü çalışmalar yaptı. Geliştirdiği çeşitli elektrikli araçlardan kendi adıyla anılan elektroskop, elektrostatik itme ya da çekme ilkesiyle çalışan, herhangi bir cisimdeki elektrik yükünün yeğinliğini ve cinsini saptamakta kullanılan bir çeşit voltmetreydi.
Braun’un en önemli buluşu 1877’de gerçekleştirdiği osilograftır. Modern osiloskobun öncüsü olan bu ölçüm aracı Braun’un geliştirdiği özel bir tüpten yararlanıyordu. Braun tüpü, içinde katot ışınlarının oluşturulduğu cam bir borudur. Son bölümü dibi flüorışıl bir maddeyle kaplı bir koni şeklinde olan tübün içinde ilerleyen katot ışınları elektronlardan oluştuğu için bir manyetik ya da elektrik alanının etkisi altında sapma gösterir. Bu çalışma ilkesinden, çok küçük akım ya da gerilim değişikliklerinin
ölçülmesinde yararlanılır. Işınların flüorışıl tabaka üzerindeki izleri Braun tüpünün dışındaki bir döner ayna yardımıyla incelenir. Osilograf aynı ilkeyle çalışan televizyon ve radarın geliştirilmesine de olanak sağlayan bir buluştur.
• KAYNAKLAR: F.Kurylo, Ferdinand Braun, 1965.
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi