BAYAZIT, Kemal (1930)
Türk kalp cerrahı. Türkiye’de açık kalp ameliyatlarının ve kalp nakli denemesinin ilk uygulayıcılarındandır.
11 Mart 1930’da Kahramanmaraş’ta doğdu. 1947’de Bursa Erkek Lisesi’ni, 1954’te İstanbul Tıp Fakültesi’ni bitirdi. 1962-1967 yılları arasında İstanbul Göğüs Cerrahisi Merkezi’nde görev aldı ve 1963’te, Siyami Ersek’in başasistanı olarak Türkiye’ de gerçekleştirilen ikinci açık kalp ameliyatına katıldı. Aynı yıl İngiltere’ye giderek Leeds Üniversitesi kliniğinde bir yıl kadar romatizmal kalp cerrahisi alanında çalıştı. Türkiye’ye döndükten sonra 1965’te Göğüs Cerrahisi’nde klinik şefi yardımcılığına getiri-
len Bayazıt, 1967’de Ankara’daki Yüksek İhtisas Hastanesi’nin Kardiovasküler Cerrahi bölümünde klinik şefliğine atandı ve ertesi yıl Bayazıt’m başkanlığındaki bir ekip aynı hastanede Türkiye’de ilk kez kalp naklini gerçekleştirdi. 1973-1975 arası ABD’nin Houston kentinde (Texas), günde yaklaşık 25-30 açık kalp ameliyatının yapıldığı dünyanın en büyük kliniklerinden Texas Heart Institute’ta Cooley ile çalıştı; 1975 ve 1979’da da, ilk koroner by-pass denemelerinin yapıldığı Cleveland Kliniği’nde konuk cerrah olarak bulundu. 1979’da Yüksek İhtisas Hastanesi’nin başhekimliğine getirilen Bayazıt, yurt içi ve yurt dışı tıp kongrelerine 70’ten çok bildiriyle katılmış, tıp dergilerinde 40’ın üstünde makalesi yayımlanmıştır.
Ameliyat sırasında, hastanın küçük kan dolaşımını ve karbon dioksit yüklenerek kirlenmiş kanın temizlenmesini geçici olarak sürdürebilen kalp-akciğer makinesinin yapımıyla, 1950’lerde açık kalp ameliyatı olanağı doğmuştu. Türkiye’de de Aydın Aytaç, Siyami Ersek ve Kemal Bayazıt, 1960’larm başında bu tekniğin öncüleri oldular. 1963’te, İstanbul Göğüs Cerrahisi Merkezi’ndeki Ersek’in ekibinde yer alarak ilk açık kalp ameliyatlarından birini uygulayan Baya-zıt, 1967’den sonra Ankara’daki Yüksek İhtisas Hastanesinde bu tür ameliyatları başlattı. Aynı yıl, Güney Afrikalı kalp cerrahı Barnard, açık kalp ameliyatıyla sağlığına kavuşturulamayacak bir hastanın kalbini tümüyle değiştirerek dünyada ilk kez kalp naklini gerçekleştirmişti. Bayazıt, Barnard’dan bir yıl sonra, Yüksek İhtisas Hastanesi’ndeki cerrahi ekibiyle aynı denemeyi yineleyerek kalp naklinin Türkiye’ deki ilk uygulayıcısı olmasına karşın, kalp nakli ameliyatlarını sürdürmedi. Bugüne değin yapılmış kalp nakillerinin % 60’tan çoğunun ölümle sonuçlanması ve yabancı kalbin alıcı tarafından reddedilmesini engelleyecek tekniklerin henüz yeterince geliştirilme-mesi, Bavazıt’m kalp naklinden çok açık kalp ameliyatlarına ağırlık vermesinde önemli bir etkendi. Nitekim, red olayına temelli bir çözüm bulununcaya değin pek çok kalp cerrahının uygulamaktan kaçındığı kalp nakli ameliyatlarını günümüzde yalnızca ABD’de Stanford Üniversitesi ile Güney Afrika’da Barnard sürdürüyor. Üstelik Türkiye’de romatizmal kalp hastalıklarının çok yaygm olması da, Bayazıt’ı açık kalp ameliyatlarına, özellikle koroner by-pass cerrahisine yöneltti ve Yüksek İhtisas Hastanesi’nde 15 kişilik bir cerrahi ekibi günde 3 açık kalp ve 3 damar (kapalı kalp) ameliyatı uygulayacak düzeye geldi. Ortadoğu Teknik Üniversitesi’nin desteğiyle hastane laboratuvarınm bilgisayarla donatılmasını sağlayan Bayazıt, bugüne değin 600’ün üstünde koroner by-pass ameliyatı gerçekleştirerek bu tekniğin uygulanabileceğini kanıtladı. 1983’te Türkiye’nin yalnızca üç hastanesinde, Ankara’daki Hacettepe Üniversitesi, Yüksek İhtisas Hastanesi ve İstanbul’da Göğüs Cerrahisi Merkezi’nde yapılan yaklaşık 1200 açık kalp ameliyatının 550’si Yüksek İhtisas Hastanesi’nde gerçekleştirildi. Aort yayında (arcus aorta) doğuştan gelme bozuklukların cerrahi yöntemle giderilmesini ve kalp atışlarındaki ritim bozukluklarının cerrahi tedavisini de Türkiye’de ilk kez uygulayan Bavazıt’tır.
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi