BİLBAŞAR, Kemal (1910-1983) Türk roman, öykü yazarı. Anadolu insanının sorunlarını gerçekçi bir dille yansıtmıştır.
Çanakkale’de doğdu. İlk ve orta öğrenimini çeşitli Anadolu ilçelerinde yaptıktan sonra 1929’da Edirne Öğretmen Okulu’nu bitirdi. Vize ve Babaeski’de iki vıl ilkokul öğretmenliği yaptı. Ankara Gazi Eğitim Enstitüsü’nü 1935’te bitirdi. 1937’de İzmir Karataş Ortaokulu’nda tarih öğretmeni olarak çalışmaya başladı. 1961’de bu görevinden emekli oldu. 22 Ocak 1983’te İstanbul’da öldü. Cemo adlı romanıyla 1967 Türk Dil Kurumu Roman Ödülü’nü, Yeşil Gölge adlı romanıyla da 1968 May Roman Ödülü’nü kazandı.
Kemal Bilbaşar ilk öykülerini İzmir’de Cahit Tanyol ile birlikte çıkardıkları Aramak dergisinde yayımlamıştı. Daha sonraki yıllarda çeşitli dergilerde yazdı. Bu dönemindeki öyküleri II. Dünya Savaşı döneminin sorunları ve bunalımlarıyla yüklü küçük kent ve kasaba insanlarının yaşamlarını anlatır. Bürokrasinin ve kolay para kazanma peşindeki küçük
tüccarların temsilcileri bu dönemin başlıca kahramanlarıdır. 1960’larda yoğun olarak yazmaya başladığı romanlarında ise değişen iktisadi koşullara ayak uyduramayan kırsal kesimdeki insanların durumu ağırlık kazanır. 1966’da yazdığı ve en önemli romanı sayılan Cemo’da Doğu Anadolu’da ağalık düzeninin baskısı altında ezilen ve topraklarla birlikte alınıp satılan köylülerin başkaldırılarına eğildi.
Kemal Bilbaşar geç başladığı yazarlık yaşamında, verimli kalemiyle, kimi eleştirmenlerin Refik Halit Karay’ın “memleket hikâyeciliğini” daha gerçekçi bir dille sürdürdüğünü belirttikleri bir sonuca ulaştı.
• YAPITLAR Öykü: Anadolu’dan Hikâyeler, 1939; Cevizli Bahçe, 1941; Pazarlık, 1944; Pembe Kurt, 1953; Üç Buutlu Hikâyeler, 1956; Irgatların Öfkesi 1971. Roman: Denizin Çağırışı, 1943; Ay Tutulduğu Gece, 1961; Cemo, 1966; Memo, 1968; Yeşil Gölge, 1970; Yonca Kız, 1971; Başka Olur Ağaların Düğünü, 1972; Kölelik Dönemeci, 1977; Bedoş, 1980.
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi