BOCCHERINI, Luigi (1743-1805)
İtalyan besteci ve viyolonselci. Oda müziğinin gelişimine katkıda bulunmuştur.
19 Şubat 1743’te^ Lucca’da doğdu. İlk müzik derslerini, iyi bir kontrbasçı olan babasından ve Abbate Vanucci’den aldı. Çok yetenekli bir müzisyen olduğunun anlaşılması üzerine, on dört yaşında Ro-ma’ya gönderildi. Orada altı yıl viyolonsel ve kompozisyon çalıştı. Lucca’ya döndükten sonra, ilk beste çalışmalarına başladı. İyi bir viyolonselci olarak ün kazandı; Tartini’nin öğrencisi Filippo Manfredi ile İtalya’dan başlayarak bir Avrupa turuna çıktı. 1768’de Paris’e gitti. Orada büyük başarı kazandı ve ilk kez yapıtları yayımlandı. Artık ünlü bir oda müziği bestecisiydi. O dönemin Paris’teki Ispanya elçisi Boccherini’yi Madrid’e davet etti. 1769’da Madrid’e gitti ve orada, önce Kralın kardeşi Infante Don Luis’in ve daha sonra İspanya Kralının koruyuculuğu altına girdi. 1787 yılında, Prusya Kralı II. Friedrich Wilheim’e bir bestesini adadı. Yapıtı çok beğenen Kral, Boccherini’ye “Kraliyet Oda Müziği Bestecisi” unvanını verdi ve yüklü bir maaş bağladı. Ama, kralın 1797’de ölümü, bestecinin bütün mali olanaklarının yok olmasına neden oldu. Hemen İspanya’ya döndüyse de, yaptığı müzik dönemin zevkine uymayan, modası geçmiş bir müzik olduğundan, hiçbir maddi destek sağlayamadı. Son bir umut olarak, 1799’da, “Fransa Ulusu ve Cumhuriyet” için altı tane piyanolu beşli besteledi. Ama, bu yapıtlarına umduğu ilgi gelmedi ve ancak ölümünden sonra, bu besteleri Fransa’da yayımlandı. Boccherini’nin son yılları, tam bir sefalet içinde geçti. Gittikçe bozulan sağlığına karşın, para kazanmak için dönemin zengin amatör gitarcılarına beste yapıyordu ve hatta bu besteleri onlara adamak zorunda kalıyordu. Yokluk içinde, 1805’te Madrid’te öldü.
Günümüzde, konser salonlarında ender olarak yorumlanan Boccherini, müzik tarihine, oda müziğinin gelişimine olan katkıları ile geçmiştir. Birçok eleştirmen, Haydn ve Boccherini’yi, oda müziği alanında, birbirlerini tamamlayan besteciler olarak görmüşlerdir. Aslında Boccherini, yaşamı boyunca Haydn ile hiç karşılaşmamıştır. Bununla beraber, her iki besteci arasında bir iletişim sürekli sağlanmıştır; iki bestecinin de yayımcıları ortaktır.Yayımcı Artaria’ nin ölümünden sonra bulunan mektuplarında gerek Boccherini’nin gerekse Haydn’m birbirlerini övdükleri cümlelere rastlanmıştır. Bugün, yalnızca Viyolonsel Konçertosu ve Menuetto’su ile tanınan Boccherini, döneminin en verimli bestecilerinden biriydi. Yalnızca çalgı müziği için bestelediği yapıtlarının sayısı 467’dir.
Bir besteci olarak, döneminin bütün müziksel yapı özelliklerini kullanmıştır, ama bazı önemli farklılıklar da gösterir. Daha sonraları Romantik dönem bestecilerinde görülen ve yaygın olarak kullanılan, müziğin içindeki kuvvet, karşıtlık ve gerilim öğeleri, Boccherini’nin müziğinde de görülür. Böylece, daha önceleri, bir boş zaman eğlencesi olarak bestelenen oda müziği yapıtları, “dramatik” bazı özellikler de kazanır. Boccherim’ye göre “müzik” melodik, bir neşeyi dışavuran, müziksel fikirlerin kusursuz bir işçilikle işlendiği bir yapıda olmalıdır.
• YAPITLAR (başlıca): Opera: La Clementına, 1786. Orkestra Müziği: 20 Senfoni, 4 Viyolonsel Konçertosu. Oda Müziği: Yaylı çalgılar için 125 beşli; Piyano ve yaylılar için
12 beşli; Flüt obua ve yaylılar için 18 beşli; 102 Yaylı Çalgılar Dörtlüsü; 60 Yaylı Çalgılar Üçlüsü; 27 Keman Sonatı; 6 Viyolonsel Sonatı. Dinsel müzik: Uç ses ve yaylılar için Stabat Mater, 1781 ve 1800; Noel Kantatı, 1802.
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi