Marjinalist Okul
Marjinalist Okul, 19. yüzyılın sonları ve 20. yüzyılın başlarında ortaya çıkan bir ekonomik düşünce okuludur. Bu okulun temel prensibi, ekonomik analizlerin marjinal fayda ve marjinal maliyet kavramlarına dayandırılmasıdır. Marjinalist Okul, klasik iktisat teorilerine bir alternatif olarak gelişmiştir ve modern mikroekonominin temelini oluşturur. İşte bu okulun temel özellikleri ve temsilcileri hakkında detaylar:
Temel İlkeler
- Marjinal Fayda (Marginal Utility): Bu kavram, bir mal veya hizmetin bir birim daha tüketilmesinden elde edilen ek faydayı ifade eder. Marjinalist ekonomistler, bireylerin kararlarını marjinal faydaya göre verdiklerini savunur.
- Marjinal Maliyet (Marginal Cost): Bir mal veya hizmetin bir birim daha üretilmesinin ek maliyetidir. Üretim kararlarında marjinal maliyetin önemli bir rol oynadığı kabul edilir.
- Değer Teorisi: Marjinalist Okul, değerin üretim maliyetlerinden ziyade tüketici tercihleri ve marjinal fayda ile belirlendiğini savunur.
- Denge ve Optimizasyon: Piyasa dengesi, arz ve talep eğrilerinin kesiştiği noktada gerçekleşir ve bu nokta, marjinal fayda ile marjinal maliyetin eşit olduğu noktadır.
Önde Gelen Temsilciler
- William Stanley Jevons: İngiliz bir ekonomist olan Jevons, marjinal fayda teorisinin geliştirilmesinde önemli bir rol oynamıştır. "The Theory of Political Economy" adlı eseri, bu okulun temel eserlerinden biridir.
- Carl Menger: Avusturyalı ekonomist Menger, marjinalist teoriyi geliştiren diğer önemli isimlerden biridir. "Principles of Economics" adlı kitabında, marjinal fayda kavramını detaylandırmıştır.
- Léon Walras: Fransız ekonomist Walras, genel denge teorisinin kurucusudur. "Elements of Pure Economics" adlı eserinde, piyasa dengesini matematiksel olarak analiz etmiştir.
- Alfred Marshall: İngiliz ekonomist Marshall, mikroekonominin gelişimine büyük katkılarda bulunmuş ve "Principles of Economics" adlı eseri ile marjinalist analizlerin yaygınlaşmasını sağlamıştır.
Marjinalist Okulun Etkisi
Marjinalist Okul, modern mikroekonominin temellerini atmış ve birçok ekonomik analizde standart yöntemler haline gelmiştir. Bu okulun geliştirdiği kavramlar ve teoriler, fiyat oluşumu, tüketici davranışları, üretim kararları ve piyasa dengesi gibi pek çok alanda kullanılmaktadır. Ayrıca, marjinalist yaklaşım, ekonomi politikasının tasarımında ve uygulanmasında da önemli bir rol oynamaktadır.
Özetle, Marjinalist Okul, ekonomide bireylerin ve firmaların kararlarını marjinal fayda ve marjinal maliyet ilkelerine göre aldıklarını vurgulayan ve bu doğrultuda piyasa dengesi ve optimizasyon analizleri yapan bir düşünce akımıdır. Bu okulun geliştirdiği teoriler, günümüz ekonomi biliminin temel taşları arasında yer almaktadır.
1870’lerde birbirinden tümüyle habersiz üç iktisatçı, William Stanley Jevons, Carl Menger ve Leon Walras, “azalan marjinal fayda” ilkesini ortaya attılar. Buna göre malların değerini belirleyen ve ölçen unsurun “marjinal fayda” olduğu savunuluyordu. Bu yaklaşım daha sonra “Marjinal Devrim” olarak adlandırıldı ve Neo-Klasik iktisadın temel ilkelerinden en önemlisi sayıldı. Marshall, Wicksteed, Wicksell, Cassel, Cournot, Edgeworth, Pareto, J.B. Clark ve Böhm-Bawerk gibi iktisatçılar bu temelden hareket ederek Neo-Klasik iktisadın diğer ilkelerini geliştirdiler.
Klasik iktisatçılar, değerin tüketiciye sağladığı faydaya bağlı olarak belirlenemeyeceğini, Marx da faydayla değer arasında doğrudan bir ilişki kurulamayacağını belirtmişti. Jevons ve Avusturya Okulu iktisatçıları ise, fiyatın toplam faydaya göre değil, faydadaki bir birim değişikliğe, yani marjinal (ek) birimin tüketiciye sağladığı ek faydaya göre belirlendiğini öne sürmüştür. Marjinalistler’e göre bir şeyin faydası, o şeyin kullanılan miktarıyla birlikte artıyor ancak bu artış, azalan bir oranda oluyordu.