BELLİ, Mihri (1916 – 16 Ağustos 2011)
Türk siyasetçi. Türkiye Emekçi Partisi’nin genel başkanlığını yapmıştır.
Silivri’de doğdu. Ortaöğrenimini Robert Kolej’ de yaptı. İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi’nde okudu. Daha sonra ABD’ye giderek Missisippi Üniversitesi İktisat Bölümü’nü bitirdi. İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesine asistan olarak girdi. 1944’te İlerici Gençlik Birliği adlı örgütün kurucuları arasında yer aldığı için tutuklandı. Bir buçuk yıl cezaevinde kaldıktan sonra sürgün cezasını çekerken yurt dışına gitti. 1950’de genel af ilan edilince Türkiye’ye döndü. Bir yıl sonra gizli Türkiye Komünist Partisi yöneticileri arasında olmakla suçlanarak yeniden tutuklandı. Yedi yıl hüküm giydi.
1960 sonrasında Yeni Yol, Yön, Türk Solu, Aydınlık dergilerine yazılar yazdı. Kimi yazılarında E.Tüfekçi takma adını kullandı. Bu dönemde yazıları ve konferansları nedeniyle 1960, 1968 ve 1969’da üç kez tutuklandı. 12 Mart 1971 sonrasında bir süre yurt dışında yaşadı. 1974 affından sonra Türkiye’ye döndü. 23 Şubat 1975’te Türkiye Emekçi Partisi’ni (TEP) kurdu ve parti genel başkanlığına seçildi. 1979’da İstanbul’da bir silahlı saldırıdan ağır yaralanarak kurtuldu. TEP, 1980’de programındaki bir madde nedeniyle Anayasa Mahkemesi tarafından kapatıldı.1981 sonlarına doğru yurt dışına çıktı. Bir süre Ortadoğu’da kaldı. “Faşizme Karşı Birleşik Direniş Cephesi” nin kuruluşuna katıldı .
Oradan İsveç’e geçti. Tüm bu süreç boyunca Kürt hareketini yakından izledi. 1992’de Türkiye’ye döndü. 1997’de Abdullah Öcalan ile buluşarak Kürt sorunun fedarasyona gidilmeden de üniter devlet çatısı altında eşitlik temeli üzerinde gönüllü birliğin kurulabileceği konusunda görüş birliğine vardıkları uzun bir görüşme yaptılar. Bu görüşme sonradan kitap olarak yayınlandı.
1996’da ÖDP, 2002 de de SDP kurucusu oldu. 3 Kasım 2002 genel seçimlerinde DEHAP’tan İstanbul birinci bölgeden aday oldu.
2005’te 50 yıl önce hapiste yaptığı portreler, “Hapisaneden çizgiler” adı altında sergilendi. Kürt halkı özgür olmadan Türk halkının özgür olamayacağını savunmuştur.Türkiyede en önemli temel ve birinci sorununun Kürt meselesi olduğunu belirtmiştir. Toplam 11 sene hapis, 18 sene zorunlu sürgün yaşadı. 2006 yılında 90’ıncı yaşı kutlandı.
29 Aralık 2007 tarihinde SDP’den istifa etti.
2008 Yılında Sosyalist Demokrasi Partisi’nden (SDP) ayrılanlarla birlikte İşçilerin Sosyalist Partisi’nin (Sosyalist Parti) kuruluşunda bulundu. Yazılarında İşçi partisi ve ÖDP yi çok sert bir dille eleştirmiştir.
16 Ağustos 2011 tarihinde solunum yetmezliği nedeniyle İstanbul Göztepe’deki evinde yaşamını yitirmiştir. Feriköy mezarlığı’nda toprağa verilmiştir.
Eserleri (başlıca)
- Savcı Konuştu Söz Sanığındır, 1967.
- Yazılar, 1965-1970, 1970.
- (Rigas’ın Dediği) – Türkçe – İngilizce.
- (Eine Analyse der türkischen Linken) – Almanca (Türk Solu – Dün, Bugün) – Türkçe – İngilizce
- (Türkiye: Yapı, Ulusal Sorun) – Türkçe – İngilizce (İnsanlar Tanıdım) – Türkçe (1997) *(Gurbetten Notlar) – Türkçe (1998)
- (Gerilla Anıları) – Türkçe (2000)
- (Asıl Mesele O Kiraz Ağaçları) (2002)
- İnsanlar Tanıdım, Mihri Belli’nin Anıları / Mayıs 1999 / 3. baskı Aralık 2002
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi & vikipedi