HODZA, Milan (1878-1944)
Slovak siyaset ve devlet adamı. Bağımsız Çekoslovakya Cumhuriyeti’nin kurulmasında öncülük etmiştir.
Slovakya’da Surany’de doğdu, ABD’nin Florida Eyaleti’nde öldü. Slovak bir ailenin oğludur. O dönemde Macaristan sınırları içinde bulunan Slovakya, Habsburg hanedanının yönettiği Avusturya-Macaristan İmparatorluğu’nun bir parçasıydı. Hodza Ocak 1905’te Slovak milletvekili olarak Macaristan parlamentosuna seçildi. Budapeşte’de yayımlanan Slovensky Denrıik adlı Slovak gazetesine Slovaklar’ın Macarlaştırılmasına karşı çıkan ve özerkliği savunan yazılar yazdı. Çek siyaset adamları T.Masaryk ve E.Beneş’in, Slovak ve Çek uluslarının birleşerek bağımsız devlet kurması yolunda yaptıkları çalışmalara etkin biçimde katıldı. I.Dünya Savaşı’nda Avusturya -Macaristan imparatorluğu’nun yenilmesinden sonra, 28 Ekim 1918’de bağımsız Çekoslovakya Cumhuriyeti kuruldu. Hodza, Slovak Ulusal Konse-yi’nin yeni kurulan cumhuriyeti tanımasında ve Çekler’le Slovaklar’ın birleşmesinde etkili oldu.
Mayıs 1935 genel seçimlerinde Hodza’nın önderliğini yaptığı Tarımcı Parti (TP) en çok oy alan parti oldu. Hodza, Kasım’da kurulan koalisyon hükümetinde başbakanlık görevini üstlendi. Hodza’nın başbakanlığı sırasında karşı karşıya kaldığı en büyük sorun, 1935 seçimlerinde TP’den sonra en çok oyu alan, K.Henlein önderliğindeki Nazi yanlısı Sudet-Alman Partisi’nin (SAP) Sudet bölgesinde yaşayan Alman azınlığın özerkliği için yürüttüğü mücadele oldu. Hitler’in 1938 Şubatı’nda Almanya dışında yaşayan tüm Alman azınlıkları kurtaracağım açıklaması üzerine, Hodza, Çekoslovakya’nın her türlü dış müdahaleye karşı kendisini koruyacağını açıkladı. Nazi Almanyası’nın Mart 1938’de Avusturya’yı ilhak etmesinden kısa bir süre sonra, Henlein, Prag hükümetinden Sudet bölgesinin tam özerkliği,Çekoslovakya’nın dış politikada Almanya ve İtalya’yı desteklemesi gibi taleplerde bulundu. Bu talepler Hodza başkanlığındaki hükümet tarafından reddedildi. Hodza’nın Temmuz-Ağustos 1938’de SAP önderleriyle yaptığı uzlaşma görüşmeleri başarısızlıkla sonuçlandı.
Eylül 1938’de Fransa, İngiltere, İtalya veAlman-ya arasında imzalanan ve nüfusunun yarıdan fazlasını Almanlar’ın oluşturduğu Bohemya ve Moravya’nın bütünüyle Almanya’ya katılmasını öngören Münih Antlaşması’yla Çekoslovakya parçalanarak Nazi Almanyası’nın denetimi altına girdi. Bunun üzerine, devlet başkanı Beneş ve Hodza başkanlığındaki hükümet Ekim 1938’de istifa etti. Hodza aynı yıl Çekoslovakya’dan ayrılarak ABD’ye sığındı. Ülkesine bir daha dönemeyen Hodza, ABD’de öldü.
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi