Nezih FIRATLI Arkeolog ve müzeci (1921, İstanbul – 21 Mart 1979, İstanbul).
İlk ve ortaöğrenimini Ankara’da yaptıktan sonra 1940 yılında Afyon Lisesi’ni bitirdi, Ankara Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi’nin arkeoloji bölümüne devam e-derek 1944 yılında mezun oldu. Müzeciliğe aynı yıl Ankara Arkeoloji Müzesi’n-de asistan olarak başladı, 1946 yılında İstanbul Arkeoloji Müzeleri’ne atandı. Bugün aynı müzede görevini Klasik Eserler bölümü şefi olarak sürdürmektedir. Bu rada İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fa-kültesi’nde İstanbul’un Yunan ve Roma Çağı mezar stelleri konulu tezi ile doktorasını yaptı.
Nezih Fıratlı Türkiye’nin birçok yerinde yapılan kazılara katılmıştır. İlk defa Alacahöyük kazısında (1945) bulunmuş, bunu Rüstem Duyuran ile Yalova, İzmit (1947-1948) ve Prof. Ekrem Akurgal’ın Ergili (Daskyleion) Kyzikos, Çandarlı (1952 -1962) kazıları izlemişti. Aynca İstanbul Arkeoloji Müzeleri’nin 1946’dan bu yana yaptığı kazıların büyük bir kısmında da görev aldı. Bu arada Kırklareli Karakoç köyü tümülüsünü kazmış (1963), Marmara Ereğlisi’nde bulunan büyük mezar anıtını da ortaya çıkarıp (1964) İstanbul Arkeoloji Müzeleri’ne naklettirmişti.
Sıvaslı ilçesinin (Uşak) 2 km güneybatısındaki Selçikler kazısını 1966’dan beri kendi adına yürüten Nezih Fıratlı, çevredeki eserlerle de ilgilenmiş, bu arada Payamalanı, Hacim köyü, Salmanlar, Akarca, Erice, Ağaçbeyli, Susuz, Banaz köyleri ile Dalikkaya Kilisesi, Taşkesti mermer ocaklarında eser tahribini önlemek için incelemeler yapmıştır.
Nezih Fıratlı İstanbul Arkeoloji Müzeleri ile Dumbarton Oaks’ın 1964-1969 yıllarında ortaklaşa yürüttüğü Saraçhanebaşı St. Polyeuktos Kilisesi kazısına da kodirektör olarak katıldı. 1971 yılında başladığı Marmara adası kazıları daha tamamlanmamıştır.
Makaleleri Cahiers Archeologiques, American Journal of Archaelogy, Icom, Türkiye Milli Komitesi Haber Bülteni. Dumbarton Oaks Papers, T.T.K. Belleteni, İstanbul Arkeoloji Müzeleri Yıllığı, T.T.O. K. Belleteni, Türk Tarih Kurumu Kongresi Zabıtları, Türk Arkeoloji Dergisi, Ayasofya Müzesi Yıllığı ve Türkiyemiz’de yayımlandı.
Eserleri başlıca
1955 İstanbul Arkeoloji Müzeleri seçme bizans eserleri rehberi
1959 İznik, tarihi ve abideleri hakkında muhtasar rehber
1959 İznik (Nicee), son histoire, ses monuments
1961 Guide to İznik, «Nicaea»
1961 Erdek Kyzikos harabeleri rehberi
1963 Çınarcık, Şenköy. Esenköy
1964 İzmit (Nicamedie), petit guide: son histoire et ses monuments
1964 Bozcaada ve İmroz
1964 Les steles luneraires de Byzance greco – romaine
1971 İzmit şehri ve eski eserleri rehberi