BERNHARDT, Sarah (1844-1923)
Fransız tiyatro oyuncusu. Dramatik oyun üslubundaki başarısıyla tragedyaların vazgeçilmez oyuncusu olmuştur.
Sarah Hanriette Rosine Bernhardt, 25 Eylül 1844’te Paris’te doğdu. Çocukluk yılları yatılı bir okulda, daha sonra bir manastırda geçti. 1860’ta Paris Konservatuvarı’na girdi, ilk kez 1862’de Comedie-Française’de sahneye çıktı. 1866’da Odeon Theâtre’a kabul edildi. 1880’den başlayarak İngiltere, ABD, Avustralya ve Güney Afrika’da birçok turneye çıktı ve uluslararası bir yıldız olarak ün yaptı. Theâtre des Nations’u 1898’de Theâtre Sarah Bernhardt adıyla yeniden kurdu. Sahnede geçirdiği eski bir kaza 1915’te bir bacağının kesilmesine yol açtıysa da oyunculuğunu bundan sonra da sürdürdü. 26 Mart 1923’te Paris’te öldü.
İlk başarısını 1869’da Odeon Theâtre’da sahnelenen François Coppee’nin Le Passant’mdakı (“Gelip Geçen”) oyunuyla elde etti. Daha sonra Phedre’daki Phedre, Kral Lear’deki Cordelia, La Dame aux camelias’daki (Kamelyalı Kadın) Marguerite Gautier, Ruy 5/ıZi’daki Kraliçe Maria rolleriyle döneminin önde gelen kadın oyuncuları arasına girdi. Hernani’de Dona Sol rolünde çıkardığı oyun, yapıtın yazarı Victor Hugo’yu çok etkiledi. Victorien Sardau da, Fedora, La Tosça ve Theodora melodramlarını Bernhardt için yazdı, onun egzotik dekor ve kostümlere uygun, pandomim öğelerini kullanan bir oyunculuk üslubu geliştirmesine yardımcı oldu. Bernhardt erkek rolüne çıkarak Flamlet’i de oynadı.
Güzel sesi, kusursuz diksiyonu ve zarif görünümüyle seyircileri etkilemiş, duygusal oyunculuktaki yeteneğiyle özellikle tragedyaların vazgeçilmez oyuncusu olmuştur. Sesini dramatik oyunculuğun temel öğesi olarak kullanan Bernhardt’a Victor Hugo “altın ses” adını takmıştı.
Tiyatro oyunculuğunun yanı sıra Bernhardt resim ve heykelle de uğraşmış, film oyunculuğu yapmış, roman ve oyunlar yazmış, tiyatro oyunculuğu üzerine düşüncelerini ve anılarını yayımlamıştır.
• YAPITLAR (başlıca”: Oynadığı oyunlar: Le Passant, 1869, (“Gelip Geçen”); Kral Lear, 1872; Ruy Blas, 1872; Hernani, 1879; La Dame aux camelias, (Kamelyalı Kadın); Fedora, 1882; Theodora, 1884; La Tosça, 1887; L’Aiglon, (Yavru Kartal); Hamlet. Oyun: L’Aveu, 1898, (“İtiraf”); On coeur d’bomme, 1909, (“Bir Erkek Kalbi”); Adrienne Lecouveur. Oyunculuk kuramı: L’Art du theâtre, 1923, (“Tiyatro Sanatı”). Roman: Petite idol, 1920, (“Küçük Put”). Otobiyografi: Ma Double Vie, 1907, (“İkili Yaşamım”).
• KAYNAKLAR: L.Bernhardt, Sarah Bernhardt, ma grand’mere, 1945; J.Huret, Sarah Bernhardt, 1899.
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi